Zatürre Nedir: Zatürre, akciğerlerdeki bir veya iki dokuda iltihap meydana gelmesidir. Zatürre genelde bakteriyel enfeksiyon nedeniyle oluşur. Akciğerlerimizin içinde bulunan nefes tüpünün en sonunda küçük hava kesecikleri bulunur. Zatürre olan kişide bu kesecikler iltihap kaparak, su ile dolar. Kişi bu durum yüzünden sürekli öksürme ihtiyacı hisseder.
Zatürre çoğunlukla öksürük, nezle, dokunma hatta nefes alma yoluyla bulaşır. Bu durumlarla beraber yaklaşık 30 sebebi vardır ve genellikle oluşumunda tek neden yer almaz. Zatürrenin sebeplerini anlamak, izlenilecek tedavi modeli için son derece önemlidir. Her 3 vakadan 1’isi virüs vasıtasıyla zatürre olmuştur. 21. yüzyılda zatürre virüsü, gençler ve çocuklar arasında en yaygın virüstür. Günümüzde dünyada her sene 450 milyon kişi bu hastalıktan etkilenip, bunlardan 4 milyonu da hayatını kaybetmektedir. Akciğerler kalıcı tahribat bırakmaması ve başka hastalıklara sebep olmaması açısından acil teşhisi ve tedavisi son derece mühimdir.
Zatürre Vücudumuzu Nasıl Etkiler?
Çoğu zaman burnumuz ve burun kanallarımız aldığımız nefesteki mikropları filtre eder. Filtre edilen bu mikroplar akciğerlerde barındırılırlar. Fakat bazen bu mikroplar, akciğere sızmanın bir yolunu bulup enfeksiyonlara neden olurlar. Bu sızma durumu muhtemelen, vücutta şunlar gerçekleştiğinde meydana gelir ;
- Bağışıklık sistemimiz zayıfladığında
- Mikrop çok kuvvetli olduğunda ya da çok yüksek miktarda bulunduğunda
- Vücudumuz, burnumuzdan tam sterilizasyonu sağlayamadığında
Zatürre durumunda, oksijen kana ulaşmakta zorluk çekebilir. Bu da kanda az oksijen olması anlamına gelir. Bu durum da vücut hücrelerinin düzgün bir şekilde çalışamaması anlamına gelir. Bundan dolayı zatürrenin vücutta başka organlara yayılması, ölümle sonuçlanabilir.
Zatürre Belirtileri Nelerdir?
Zatürre hastalarındaki belirtileri, sürekli öksürük, ateş, kısa nefes alıp verme, saplanan göğüs ağrıları, derin nefes alınca batar girmesi, nefes alış veriş sıklığının artmasıdır. Bu belirtiler özellikle yaşlı zatürre hastalarında yaygındır. Çocuklardaki zatürre ise daha basit semptomlar ortaya koyar. Bunlar, ateş, öksürük ya da hızlı nefes alma şeklindedir. Çocuklardaki bu belirtiler her hastalığın ortak belirtileri olduğundan, zatürrenin anlaşılması sürekli ve uzun süreli öksürük ataklarıyla anlaşılır. Daha ciddi ve ağırlaşmış durumlarda, cildin maviye bürünmesi, mide bulantısı, halsizlik ve bilinç kaybıdır.
Zatürrenin Sebepleri Nelerdir?
Zatürre enfeksiyonuna çoğunlukla, yaygın olarak bakteri ve virüsler neden olurlar. Mantar ve parazitler ise daha az yaygın olarak görülürler. Zatürreye zemin hazırlayan koşullar genellikle her hastalık için mevcut durumlardır. Bu durumlar; sigara içmek, çok sık olarak alkol kullanmak, kronik kalp rahatsızlığı, düşük bağışıklık sistemi direnci, böbrek hastalığı ve astım olarak belirtilmiştir.
Bunlara ek olarak bazı ağız yoluyla bulaşan hastalıkların bazı evrelerinde zatürreye çevirdikleri tespit edilmiştir. Grip,nezle ve bronşit bu hastalıkların başında gelirler.
Zatürre Başlangıcı Nedir?
Halk arasında “zatürre başlangıcı” olarak bilinen bu durum doktorlar arasında çok yaygın olarak kullanılan bir tabirdir. Bunun sebebi ve normal zatürreden farkı, zatürrenin tespit edilememiş olmasıdır. Zatürreyle aynı belirtilere sahip olan hastaların muayenesi sonucu zatürre ortaya çıkmayabilir. Bu durum zatürre başlangıcı olarak kabul edilir. Halsizlik, yorgunluk ve bitkinlik gibi durumlarla da ortaya çıkan bu durum, tedbir amaçlı zatürre başlangıcı olarak geçer.
Zatürre Kaç Günde Geçer?
Zatürreye yakalanan kişilerin belirtileri 24 ila 48 saat içinde ortaya çıkar. Bunun sonucunda, vücuttaki bakteri ve virüsleri öldürmek için antibiyotik kullanılabilir. Bu tedavi yöntemi, 2-3 gün içerisinde sonuç verir. Her hastalık gibi zatürre de ne kadar erken tedavi edilirse o kadar erken sonuç verir. Fakat bu durum hastanın yaşı, kilosu ve cinsiyetine göre değişmekte olup, yaşlı hastalarda daha uzun tedavi süresi gerektirdiği kanıtlanmıştır.
Zatürre Bulaşıcı mı?
Her ağız yoluyla bulaşan hastalık gibi, zatürre de bazı durumlarda bulaşıcı olmaktadır. Fakat zatürrenin bulaşması durumu, kişinin yaşıyla ve bağışıklık sistemiyle doğrudan alakalıdır.
Zatürreden Nasıl Korunulur ve Zatürre Nasıl Engellenir?
Zatürre her ne kadar bulaşıcı ve etkili bir hastalık olsa da, etkili korunma yolları mevcuttur. Kolayca alınabilen önlemler şu şekildedir:
- Eğer sigara kullanıyorsanız, sigara içmeyen insana göre daha fazla zatürre riski altındasınız. Bu yüzden sigarayı bırakmak zatürre olmayı engellediği gibi bir çok hastalığın oluşumuna da engel olur.
- Zatürre olan hastalardan, zatürre tedavisi yapılan yerlerden uzak durmak .
- Soğuk algınlığı hastalığı geçirenler, grip olan hastalar veya ağız yoluyla bulaşan hastalıklardan müzdarip olan hastalardan uzak durmak.
- Grip aşısı yaptırmak da zatürre için bir önlemdir. Çünkü gribin bir çok formu zatürreye davet çıkarmaktadır.
- Kişisel hijyen kurallarına riayet etmek.
Zatürrenin Teşhis Yöntemleri
Zatürre, genelde hastanın sergilediği belirtilere bağlı olarak ve göğüs x-ray’ine bağlı olarak teşhis edilir. Fakat, zatürrenin altında yatan sebeplerin bakteriyel enfeksiyon mu yoksa virüs enfeksiyonu mu olduğu anlaşılamaz. Dünya sağlık örgütü, çocuklarda zatürre belirtilerini öksürük, nefes alma güçlüğü ve şiddetli göğüs ağrısı olarak tanımlamıştır.
Göğüs X-ray’i ile beraber, kan sayım testi ve kan oksijen testi de yapılır. Zatürre olan kişinin kanındaki oksijen saturasyonu çoğunlukla düşük çıkar. Bu sayede de zatürre teşhis edilebilir
Zatürre Bitkisel Tedavi Yöntemleri
Halk arasında zatürre tedavisinde kullanılan alternatif tıp yani bitkisel yöntemler mevcuttur. Fakat bu bitkisel yöntemler genellikle hafif bir zatürre geçiren kişilere, çocuklara ve yaşlı olmayan insanlara uygulanır. 65 yaşının üzerinde olan insanlara, ağır bir şekilde zatürre geçiren veya bilinç kaybı yaşayan hastalara bitkisel tedavi yöntemlerini uygulamak bir takım riskler içerir. Bilinen çeşitli bitkisel uygulamalar şunlardır :
- Yaban kekiği
- Karabaş otu
- Kestane balı
- İncir
- Çuha çiçeği
- Hatmi Çiçeği
- Kaymak
- Kırlangıç otu
- Zeytinyağı
- Limon
- Sirke
Zatürre Tedavisi Ne Kadar Sürer
Zatürre çoğu durumda, antibiyotik ile tedavi edilir. Bunun amacı da bakteri ve virüsleri yok edip, bağışıklık sistemini güçlendirmektir. Zamanında müdahale edilen zatürrenin tedavisi; yaş, cinsiyet ve bağışıklık sistemine göre 2 hafta ila 1 ay arasında sürmektedir.
Zatürre Tedavisi
Zatürre tedavisi, hastalığın hangi tip ve seviyede olduğuna göre ya da başka kronik hastalıkların olup olmadığına göre belirlenir. Tedavinin amaçları; hastayı iyileştirmek ve komplikasyonları gidermektir. Çoğu zatürre hastası, bazı koşullarda evde tedavi uygulayabilir. Evde uygulanabilen basit tedaviler şunlardır :
- Faydalı içecekler ve çaylar tüketmek
- Yeterli derecede dinlenmek ve uyumak
- Öksürüğü engelleyici ilaçlar almamak. Gerektiği takdirde çokça öksürmek. Çünkü öksürmek vücutta yer alan çoğu mikrobu dışarı atmada yardımcı olmaktadır. Eğer öksürüğün şiddeti giderek artmaktaysa doktora başvurmakta fayda vardır.
- Hastanın eğer ateş durumu varsa bunu aspirinle kontrol altına almak
Eğer hasta ağır bir durumdaysa uzman bir doktora tedavi olmasında fayda vardır. Unutulmamalıdır ki; evde tedavi, sadece başlangıç seviyesindeki durumlarda uygulanabilmektedir.
