Sarılık Belirtileri

Ahmet

Updated on:

Sarılık hastalığı, cildin sararması, fazla mukozalı zar yapısının oluşması ve gözlerin beyazlamasıyla farkedilen bir hastalıktır. Kandaki Biluribin miktarının fazla olması ise tüm bu belirtilerin nedenidir. Aynı zamanda sarılık başka hastalıklar nedeniyle de ortaya çıkabilecek bir hastalıktır.

Biluribin kanda olan ve kahverengimsi bir sıvıdır; vücuttaki kırmızı kan hücrelerinin doğal olarak parçalanması yada yıkımı sonucunda açığa çıkar. Hemoglobin ise yıkılan yada parçalanan kan hücrelerinden salınan ve bir kısmı biluribine dönüşebilen bir moleküldür. Normal şartlarda, bilurubin karaciğer tarafından sindirilmektedir ve safra sıvısı haline dönüşmektedir. Metabolik olayların bozulması sonucunda ise sarılık meydana gelebilmektedir.

Sarılık olan hastalardaki billurubin seviyesi genellikle 2.5-3 mg/dL olmaktadır. Yetişkinlerde görülen sarılık genellikle birçok ilacın yan etkisinden de meydana gelebilmektedir. Sarılığın yetişkinlerde görülmesi daha ciddi ve hayatidir. Sarılık gören bir yetişkinde genellikle gereken ilaç tedavisi uygulanmalıdır. Aynı zamanda yapılan testlerin ve tedavinin düzenli aralıklarla kontrolü de çok önemlidir.

Geçici sarılık ise genellikle bebeklerde görülmesi söz konusu olan bir durumdur ve hayati tehlikesi bulunmamaktadır. Devam eden bebek sarılığında doktora danışmak gerekmektedir.

Sarılık Nedenleri
Sarılık birçok hastalığın yan etkisi ile gerçekleşebilen bir hastalıktır. Dolayısıyla sarılığın nedenlerinin iyice araştırılması tedavi açısından önemlidir. Billuribin seviyesinin artması ise sarılığın en temel nedenidir.

Sarılık Öncesi( safra sıvısının karaciğerde üretiminden öncesi)
Sarılığın oluşmasına neden olan birçok sebep vardır; bu nedenlerinin içinde yaygın olarak bilinenleri kırmızı kan hücrelerinin yıkılmasındaki artış (hemoliz) ve billuribinin vucütta birikmesidir. Kırmızı kan hücresinin vucütta artmasının en bilinen sebepleri ise; Malaria hastalığı, Orak Hücreli Anemi Hastalığı, Talesemi, G6pD eksikliği, bazı ilaç ve toksik maddeler ve otoimmun sistemi hastalıklarıdır.

Karaciğerden Kaynaklanan Sarılık
Sarılığın karaciğer metabolizmasının düzenli olarak çalışmaması durumunda da oluştuğu bilinmektedir.
Aynı zamanda alkolün fazla tüketilmesi, siroz hastalığı, ilaçlar ve toksin maddeler ve kanser sonucunda oluşabilen bir hastalıktır.

Karaciğerde Üretilen Safra Salgısından Sonra Oluşan Sarılık
Bu durumda oluşan sarılık aynı zamanda engelleyici sarılık olarak da bilinmektedir ve bilurubinin fazla miktarda bağırsaklara safra sıvısı olarak geçmesiyle oluşmaktadır. Bu durumun en bilinen sebepleri ise safra kesesi taşları, safra kesesi ve pankreas kanseri ,safra kanalı yapısı,tahriş ve enfekte olmuş safra kanalları, pankreatit, parazitler, hamilelik ve yeni doğan sarılılığıdır.
Yeni doğan bebeklerin karaciğeri tam gelişmemiş olmasından kaynaklı olarak sarılık görülmesi çok normaldir ve kısa sürelidir. Genellikle zararsız olan sarılık ,patolojik nedenle olursa beyinde hasar yaratabilmektir. Aşağıda yeni doğan sarılığının genel olarak bilinen nedenleri verilmiştir;

Fizyolojik Sarılık
Genellikle doğumdan iki ya da üç gün sonra görülen sarılıktır. En yaygın olarak bilinen nedendir ve herhangi bir hasar bırakmadan kısa sürede kaybolmaktadır. Bebeğin karaciğeri henüz kırmızı kan hücrelerini tam olarak yıkamadığı için meydana gelmektedir. Bebeğin karaciğeri geliştikten sonra duran bir olaydır.

Anne ve Bebek Arasındaki Kan Uyuşmazlığı
Fetus ile anne arasındaki kan uyuşmazlığında ortaya çıkan bir durumdur ve biluribin seviyesi yükselmeye başlar. Bunun nedeni ise fazla miktarda yıkılan kırmızı kan hücreleridir. Bu olay hemoliz olarak bilinmektedir.

Anne Sütünden Kaynaklanan Sarılık
Sarılığın bu çeşidi anne sütüyle beslenen bebeklerde gözlemlenmektedir ve genellikle doğumdan bir hafta sonra gözlemlenmeye başlamaktadır. Sütteki bazı kimyasal maddeler sarılığa neden olabilmektedir. Genellikle yeterli miktarda süt alamayan çocuklarda görülebilir. Yeterli süt alamama ise dehidrasyonla yada bağırsak hareketlerinin yavaşlamasıyla sonuçlanabilmektedir. Daha sonra ise vücuttan çıkan  bilurubin miktarı azalmaya başlar.

Kafatası Derisi Altında Biriken Fazla Kandan Kaynaklanan Sarılık
Genellikle doğum sırasında bebeğin başında hasar bırakan bir yaralanma sonucu kan dışarı çıkamaz ve deri altında toplanmaya başlar. Karaciğeri gelişmemiş olan bu bebek kan hücrelerini parçalayamadığı için, biluribin seviyesini düşüremeyebilir ve sonuç olarak sarılık ortaya çıkabilmektedir.

Sarılık Belirtileri ve Nedenleri
Sarılık bir hastalığın ortaya çıkardığı bir belirti de olabilmektedir.

  • Yaygın olan işaretler ve belirtiler aşağıda verilmiştir;
  • Sarıya dönen bir cilt rengi , mukozası fazla olan deri ve beyaz gözler
  • Açık renkli renkteki dışkılama
  • Koyu renkli idrar ve
  • Kaşınmanın artmasıdır.

Aynı zamanda hastada bulantı ve kusma, karın ağrısı, ateş, halsizlik, iştahsızlık, baş ağrısı, kafa karışıklığı, karın ve bacaklarda şişkinlik de görülen diğer semptomlar arasındadır.

Yeni doğan sarılığında görülen belirtiler ise ;

Bilurubin seviyesinin artmasına bağlı olarak sarılığın vücudun her yerine yayılmaya başlaması, iştahsızlık, kasların güçsüzleşmesi, yüksek sesle olan ağlamalar ve nöbetlerdir.

Ne zaman doktora gidilmelidir?
Eğer bebekte sarılık belirtileri var ise, sarılığın başka hastalığın da bir belirtisi olduğu düşünülerek doktora başvurulması önerilir. Aynı zamanda yetişkinlerde görülen sarılığın ciddi problemlerin nedeni olabileceği ihtimali değerlendirilerek gereken tedavi en kısa sürede uygulanması gerekmektedir.

Sarılığı Anlamak İçin Yapılan Testler  ve Araştırma Süreci
Doktora gidildiğinde öncelikle hastanın hikayesi dinlenir ve belirtilerin ne olduğu değerlendirilir. Daha sonra ise gereken testlerin sarılığı doğrulacak yönde olup olmadığı araştırılmaya başlanır. Başlıca uygulanan testler aşağıda verilmiştir;

Kan Testi; Tam kan testi sarılık teşhisinde uygulanan bir testtir ve karaciğer fonksiyonlar araştırılmaktadır. Burada bakılan enzimler ise lipaz ve amilaz olmakla birlikte  ve elektrot su seviyesi de dikkate alınmaktadır. Aynı zamanda hamilelik testi de yapılan kan testleri arasında olabilmektedir.

İdrar Testi
İdrar testi idrarın içerisindeki maddeleri ve idrarın rengini tespit etmek için uygulanır ve birçok hastalık için teşhis koymakta etkili olmaktadır.

Ultrason
Ultrasonda dalga sesinden yararlanılarak karaciğer fonksiyonları araştırılmaktadır ve oldukça basit bir uygulaması vardır. Aynı zamanda böbrek taşlarını incelemek ve safra kanalını incelemek için uygulanmaktadır. Karaciğerdeki ve pankreastaki herhangi bir sorun ultrason ile anlaşılabşlmektedir.

Bilgisayarlı Tomografi
X- Ray ışınlarından yararlanılarak yapılan bu tomografiyle karın bölgesinde daha detaylı inceleme yapmak mümkündür ve safra taşı, karaciğerdeki, pankreastaki her türlü problem gözlemlenebilmektedir.

Kolesistografi
Radyolojik bir yöntemdir ve her türlü safra taşı ve safra kanalı problemi kolaylıkla tespit edilmektedir.

 MRI
Karındaki organların çalışmasını incelemek için uygulanmakta olan bir testtir ve safra kanalını detaylı olarak incelemek için kullanılmaktadır.

 Endoskopi
Endoskopi yönteminde izlenilen yol; ağızdan ince bağırsağa kadar olan yolun detaylı olarak incelenmesidir ve safra kanalının içini görmek için özel bir boya kullanılmaktadır. Aynı zamanda safra taşlarını ve oluşan tümörleri tespit etmek için kullanılan bir testtir.

Karaciğer Biyopsisi
Lokal anestezi uygulandıktan sonra karaciğerden problem tespit edilen bölgeden bir kesit alınır ve incelenir. Bu parça patolojik laboratuarda incelenmeye gönderilir. Bu test, karaciğerdeki; siroz ve kanserin tespit edilmesi için uygulanan bir testtir.

Sarılık Hastalığı Bulaşıcı Mıdır? Nasıl Bulaşabilir?
Türkiye’de sarılığın bulunma ihtimali %10 olarak tespit edilmiştir. Aynı zamanda genellikle belirti göstermeyen bir hastalık olarak bilinmektedir. Sarılık 6 grupta sınıflandırılmaktadır ve mikroplu olarak yayılma gösteren sarılık çeşitleri mevcuttur. Viral hepatit olarak bilinen sarılık oldukça bulaşıcı bir sarılık çeşididir. Aynı zamanda sarılık cinsel yolla bulaşabilen bir hastalık olmaktadır. Deride olan her türlü açıklık sarılığın bulaşmasına zemin hazırlamaktadır.

Yetişkinlerde Sarılık Ne Kadar Sürer?
Yetişkinlerde sarılık görülmesi genellikle başka bir hastalığın sonucu olmaktadır ve tedavi edilebilir bir durumdur. Genellikle sarılık tedavisi yapıldıktan sonra kısa bir süre içinde sarı cilt görünümü ve beyaz gözler normale dönmeye başlar. Dolayısıyla yetişkinlerde sarılığın geçmesi uygulanan tedavilerin süresine bağlı olmaktadır.

Sarılık Nasıl Geçer? Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Sarılığın tedavisi sarılığın neden olduğuna bağlı olarak değişen bir süreçtir ve her türlü süreç kendi içerisinde değerlendirilmektedir. Sarılık tedavisinde hastanede tedavinin olup olmayacağına da doktor karar vermektedir. Tedavi genellikle evde yapılır ve hasta devamlı kontrol altında tutulur. İlaçla tedavide ise antibiyotikler kullanılabilmektedir yada kan naklide yapılabilmektedir. Eğer bir ilaç sağlık yapmışsa ilaç doktor kontrolünde kesilmeye başlanır.

Yeni doğan sarılığı yaşayan bebeklerde ise kan nakli billurubin seviyesini düşürmek için kullanılan bir yöntemdir. Ameliyat ise ilaçla tedavinin olmadığı yada yetersiz kaldığı durumlarda uygulanmaktadır. Genellikle kanser tedavisinde cerrahi müdahaleye başvurulmaktadır. Karaciğer nakli ise yapılan bir operasyon çeşididir.

Evde Tedavi Yöntemleri
Evde yapılabilecek birkaç uygulama aşağıda verilmektedir.

Hidratasyon dengesinin korunması için alınan sıvı miktarına dikkat edilmelidir.

İlaçların yan etkilerinin araştırılmadan alınmaması gerekmektedir. Alınacak olan her ilacın prospektüsünün iyice anlaşılıp kullanılması konusunda hassas olunmalıdır.

Hastalık süresince alkol alınımı durdurulmalıdır ve doktor kontrolünden sonra içilmelidir.

Anne sütünden dolayı oluşabilecek sarılığı önlemek için bebeğin yeteri kadar anne sütü almasına dikkat edilmelidir.

Yorum yapın