Şarbon Belirtileri: Şarbon mikrobu genellikle ot yiyen hayvanlarda görülür, bu hayvanla ile yakın ilişki ya da bu hayvanların besinlerini tüketen insanlara bulaşır. Bakteriler tarafından oluşan bir hastalıktır. Ana nedeni şarbon basillidir. İnsanlardan insanlara bulaşması görülmez fakat hayvanlardan insanlara bulaşır. Hastalık çok ciddi sonuçlar doğurabilir, ölüm ile sonuçlanabilir. Şarbon mikrobunun önlenmesi açısından bir aşı geliştirilmiştir.
Aşının kişiler üzerinde %90 oranında bakteriye karşı koruduğu kanıtlanmıştır. Şarbon bakterisinin ortaya nasıl çıktığı ve kaynağı net olarak bilinmemektedir. Bu hastalık biyolojik bir silah şeklinde oluşturulduğu ya da laboratuvar ortamında geliştiriliyor olabileceği konusunda bazı görüşler bulunmaktadır. Şarbon mikrobunun gelişimi için oksijen gerekir. Çoğalması için uygun olan ortam 37 derecedir. İnsan vücudunun ısısı ile aynı olduğu için insan bedeninde kolaylıkla yaşam kurabilir.
Şarbon Nedir?
Ot yiyerek beslenen hayvanlarda görülen ve bakteriyel bir enfeksiyon olarak oluşan bir hastalıktır. Hastalığa neden olan şarbon basilli mikrobu toprakta ya da mera alanlarında bulunmaktadır. Hayvanın tükettiği bitkiler sayesinde hayvan vücuda giren şarbon hayvanın sindirim sistemine yerleşir. Bakteri vücutta tüm organları zamanla yorar ve iflasına neden olur. Şarbon mikrobun da önemli bir özellik spor denilen türden olmasıdır. Bu tür dış ortamlara karşı oldukça dayanıklıdır. Spor basilli doğal ortamlarda oldukça sık bulunur çünkü çevresel koşullara karşı oldukça direnç gösterir. İnsandan insana bulaşan şarbon çok düşük bir ihtimaldir. Ama hayvandan insana bulaşması hayvanın bir yarasına temas etmekle, hasta hayvanın etini, sütünü tüketmek ile ve son olarak şarbonlu havayı soluyarak olur. Şarbonlar 120 dereceye kadar yaşamını sürdürebilir. Şarbon mikrobu endüstriyel bir silah olarak kullanılmaktadır ve bu amaçla üretilmiştir. Bu nedenle hastalığın çeşitli tahribat dereceleri bulunmaktadır. Hastalığın bu nedenle ne şekilde tamamen ortadan kaldırılacağı kesin olarak bilinmemektedir. Sadece koruyucu bir nitelik taşıyan aşı tedavisi söz konusudur.
Şarbon Belirtileri
Eğer ki karaciğerde yerleşmiş olan bir şarbon basillisi söz konusu ise hastanın karaciğerlerinden kaynaklı nefes darlığı yaşanır, ateş yükselir ve lenf bezlerinde şişlikler yaşanmaya başlar. Deriye yerleşmiş şarbon mikrobu söz konusu ise deri üzerinde yaraların oluşmasına neden olacaktır. Eğer ki tüketilen hayvan ürünleri yolu ile bulaşmış ise şarbon mikrobu sindirim sistemine tutunur. Bu da sindirim sisteminde kanamalar yaşanmasına neden olur. Şarbon mikrobu oluştuğu bölgelere göre değişken belirtiler vermeye başlar.
Şarbon Çeşitleri
Şarbon mikrobu 3 çeşittir. Deri şarbonu, akciğer şarbonu, mide ve bağırsak şarbonudur. Deri şarbonu iki türde görülür. Karakabarcık bunlardan birisidir. Mikrobun girdiği noktada kırmızı kabarcıklar ve lekeler oluşmaya başlar. Bir süre sonra da üzerlerin de şişlikler meydana gelir. Diğer bir türü ise ağır ödemli deri şarbonudur. Göz kapakları, el, boyun, baldır da açık kırmızı şişliklerin oluştuğu görülür. Bu tür kısa süre içinde kangren oluşumunu tetikler. Ciddi ve tehlikeli bir türdür. Akciğer şarbonunun da ise hızlı bir ateş yükselmesi, baş dönmesi, dolaşım bozuklukları, nefes almada zorluk kendisini göstermeye başlar. Hastalık kısa zaman içinde kendisini zatürreye çevirebilir. Solunumun düzeyi dakika da 50’e kadar yükselir. Boğaz ve yutakta kızarma yaşanır ve şişlik oluşur. Göğüslerde ağrı ve buna bağlı öksürük şikayeti vardır. Hastanın çıkarttığı balgamlar da da şarbon mikrobu görülür. Hasta iki gün için de ciddi boyutlara varan sorunlar yaşar. Eğer ki akciğerde ödem oluşturmuş ise hastanın ciddi hayati tehlikesi oluşur. Çok nadir olarak da olsa 10 günü bulan akciğer şarbonu görülebilir. Mide ve barsak şarbonuna rastlanması nadirdir. Şarbonlu bir et tüketimine bağlı olarak görülür. Aeş yükselmesi, şiddetli yaşanan karın ağrıları, kanlı ishal bu rahatsızlıkta sık rastlanır. Bağırsaklardan delinme yaşanabilir. Bağırsak delinmesi yaşanır ve müdahale edilemez ise hasta 10 güne kadar hayatını kaybedebilir.
Şarbonun Tedavisi
Şarbon hastalığı tedavisinde genellikle antibiyotik tedavisi uygulanır. Antibiyotikler şarbon mikrobunun oluşumunu genellikle engellemektedir. Şarbon mikrobunun türüne ve nerede oluştuğuna bağlı olarak kullanılacak olan antibiyotiğin dozu artış gösterecektir. Hasa üzerinde yapılan testler sonucunda bakteriler hala vücutta ise kullanılan tedavi süreci de uzama gösterecektir. Deri üzerinde şarbon mikrobu yerleşmiş ise hastanın derisine pansuman yapılır. Cerrahi bir müdahaleye gerek duyulmamaktadır. Şarbon tedavisinde ki temel amaç hastalığın vücuttan belli ilaçlar ile yok edilmesidir. Herhangi uygulanabilecek başka tıbbi bir yöntem yoktur. Bir de hastalıktan korunmak için şarbon aşısı geliştirilmiştir. Şarbon mikrobu uzun zamanlar boyunca toprakta yaşayabildikleri için hayvanlara karşı şarbon aşısı yapılması gerekebilir. İnsanlara karşı bu aşı yapılmaz. Hayvanlardan bulaştığı için hayvanların korunması yeterli olacaktır. Bir başka korunma yöntemi ise şarbon mikrobu taşıyan hayvanların ürünlerini kullanmamaktır. Eğer ki bu hastalıktan şüpheleniyorsanız en kısa sürede bir sağlık kuruluşuna gitmelisiniz. Hayvan ürünleri ile ilgilenen kuruluşların sıkı kontrollerden geçirilmesi, gerekli önlemlerin alınması da gerekmektedir.
