Kum Dökme Nedir? Halk arasında taş düşürme,taş dökme olarak da bilinen böbrek enfeksiyonuna kum dökme denir. Günümüzde 70 yaşını aşmış kadınlarda görülme sıklığı yüzde 9, 70 aşını aşmış erkeklerde görülme sıklığı ise yüzde 19’dur. Bazen çocuklarda da görülse de genel olarak yetişkin hastalığıdır. Genelde genetik faktörlere dayanır, fakat kişinin beslenme düzeniyle ve sindirim sisteminin hassasiyetiyle doğrudan ilişkilidir.
Kum Dökme Nasıl Oluşur ve Belirtileri Nelerdir?
Böbrekte oluşan kum denilen yapı, vücutta bulunan ve gittikçe fazlalaşan bazı bileşikler ve idrardaki yüksek seviyeli ürik asit tarafından oluşturulur. Bu maddeler vücutta normal seviyelerde bulunduğu zaman,böbrek tarafından sindirilerek idrar vasıtasıyla vücuttan atılırlar. Fakat, normal sınırlarının üzerine çıkmaya başladıkları zaman böbrekte tutulurlar. Bu aşırı birikmenin sonucunda böbrekte yer alan forma kum adı verilir. Böbrekte enfeksiyon sonucu meydana gelen bu yapı,eğer idrar kanalını tıkamayacak kadar küçük boyutta ise,kişi tarafından fark edilmeden idrar vasıtasıyla vücuttan atılır. Fakat idrar kanalından büyük boyutta ise,idrar sırasında yanma ya da şiddetli ağrı,acı vasıtasıyla teşhis edilir. Fakat daha genel olan belirtileri aşağıda verilmiştir:
- Ağrı : Genel olarak alt karın kısmında,idrar sırasında,20 ila 60 dakika arasında dinmeyen ağrı nedeniyle kum dökme anlaşılabilir.
- İdrarda kan : İdrarda kan görülmesi kum dökmesine işaret edebilir fakat başlı başına bir teşhis durumu değildir. Bu durumda idrarın rengi pembeye yakın veya kırmızıya yakın bir renge bürünebilir.
- İdrarda kum tanecikleri : İdrarda gözle görülebilecek kadar büyüklükte kum tanesi yer alması.
Kum Dökme Teşhisi
Kum dökme hastalığı,şikayetlerinize bağlı olarak doktor tarafından bir yöntemler sayesinde tespit edilir. Bunlar;bilgisayarlı tomografi ve ultrasound yöntemidir. Bilgisayarlı Tomografi (CT) yöntemi, kum dökme rahatsızlığından şüpheleniyorsanız kesin olarak sonuç verir. Çünkü bu yöntem;vücudunuzu baştan aşağı 3 boyutlu olarak fotoğraflar ve istenmeyen bir form varsa ortaya koyar. Bu sayede böbrekte taş-kum varsa tespit edilir. Fakat tomografi içerdiği radyasyon sebebi ile hamile kadınlarda ve çocuklarda (çok gerekmedikçe) kullanılmaz. Buna alternatif olarak ultrason yöntemi kullanılır.
Kum Dökme Tedavisi
Kum dökme tedavisinin halk arasında bilinen çok fazla bitkisel yöntemi vardır. Fakat bu uygulamaların hiç biri modern tıbbın sunduğu kesin çözüm yöntemlerine yaklaşamamaktadır. Bu bitkisel
yöntemler,sorunu kalıcı olarak çözmekten ziyade tedavi sürecini uzatmaktan başka bir şeye yaramamaktadırlar. Kum dökme tedavisinin tıbben çok fazla yöntemi ve duruma göre değişen uygulamaları vardır.Bu tedaviler doktor vasıtasıyla hastanın durumuna göre netleştirilir. Bu durum hastanın böbreklerindeki kumun yerine bağlı olarak değişir. Eğer tam olarak düşmüş ise günlük yeme-içme aktivitelerine devam edilir. Fakat tam olarak düşmemiş ve ağrı veren kısımda ise doktor kontrolünde verilen sıvılar ve ilaçlar kullanılarak tedaviye devam edilir. Daha ciddi durumlarda ise aşağıdaki tedavi tipleri-çeşitleri kullanılır.
- SWL(şok dalgası tedavisi): 1 cm’den daha küçük taş veya kumlar için kullanılır. Küçük taş tedavisinde çok avantajlıdır ve uygulanması kolaydır. Yüksek elektrik enerjisini şok dalgası vasıtasıyla taşın üzerine yansıtıp-kırma ve düşürme prensibine dayanır. Üstelik tüm bu işlem hasta uyku pozisyonundayken yapılır. Bu açılardan kesin çözüm veren bir tedavidir fakat 1 cm’den büyük taşlar için etkili bir çözüm değildir.
- PNL(perkütan nefrolitotomi): Bu yöntem kütlesi fazla ve büyük olan kumlar için geçerli olan yöntemdir. Kum’u doğrudan ameliyat ile çıkarma prensibine dayanır. Bu işlemde hasta genel anestezi altındadır. PNL methodu, çok ilerlemiş seviyelerdeki kum-taş formlarında kullanılır.
- Üreteroskopi: Bu işlem,idrar kanalından kameralı elektronik bir araç vasıtasıyla girilip içerideki taşın kırılmasıyla gerçekleştirilir. Üreteroskopi, genelde kumun veya taşın idrar kanalında istenmeyen bir yerde olması sonucu uygulanır. Kum Dökme Nasıl Önlenir? Bunun için tedavi sonucunda elde edilen kum veya taştan,bir takım testler vasıtasıyla,vücudun hangi maddeye karşı hassas olduğu ortaya çıkar. Buradan yola çıkarak vücudun hassas olduğu bu maddeleri tüketmemek, kalsiyum,sodyum gibi böbreği gereğinden fazla yoran maddelerin tüketimini minimuma indirmek ve bununla beraber günde en az 2 litre su tüketmek gereklidir. Tüm bunların sonucunda hastalığın
tekrar nüksetme olasılığının olduğunu akıldan çıkarılmamalıdır.
