Kolesterol Nedir ve Neden Kaynaklanır?
Kolesterol, vücudun her hücresinde yer alan, yağlı bir yapıya verilen isimdir. Vücudumuzda iyi ve kötü huylu olmak üzere iki çeşit kolesterol vardır. Kolesterol hastalığı da, vücudumuzda var olan bu yapının kötü huylu olanının yüksek olmasıdır. Vücudumuzun kolesterole ihtiyacı vardır. Çünkü vücudumuz, bazı hormonları üretmek için, D vitamini üretmek için ve bazı gıdaların sindirilmesi için kolesterole ihtiyaç duyar.

Kolesterol, kan dolaşımında küçük hücreler halinde dolaşır. Bunlara Lipoprotein denir. Bu hücrelerin iç yapısı yağ, dış yapısı ise proteinden oluşur. Kan dolaşımındaki kolesterol, 2 tip olarak mevcuttur. İlk olanı; LDL (low-density lipoproteins) olarak bilinen düşük yoğunluklu kolesteroldür. İkincisi ise; HDL (high-density lipoproteins) olarak bilinen yüksek yoğunluklu kolesteroldür. Sağlıklı kolesterole sahip olmak için, ikisinin de seviyeleri çok önemlidir. LDL, halk arasında “kötü huylu kolesterol” olarak bilinir. HDL de “iyi huylu kolesterol” olarak bilinir.

Kolesterole sebep olan nedenler, çoğu durumda çevresel ve kişinin kendi elinde olan şeylerdir. Bunların en başında sigara içmek gelir. Sigara, damar ve kan dolaşımın bir numaralı düşmanı olduğu için, damar ve kan yolunu tıkayarak kan dolaşımın ağırlaşmasına neden olur. Bu durum da kandaki kolesterolü yükseltir. Bir diğer neden ise hayvansal yağlı gıdalarla beslenmektir. Yağlı süt, yağlı yoğurt, yağlı et, işlenmiş ürünler, dondurulmuş gıdalar ve trans yağlar tüketmek kolesterole sebep olur. Yediğimiz her üründe bulunan kolesterol, bu ürünlerde ise çok daha yüksek oranda bulunur. Bu yüzden bu gıdaları tüketirken, yüksek kolesterolü kontrol altına almak için tüketeceğimiz gıdaların doğal,yağsız ve herhangi bir işlem görmemiş olmasına dikkat etmemiz gerekir.

Kolesterole neden olan durumların diğer kısmında ise genetik faktörler bulunur. Diyabet hastalıkları, böbrek hastalıkları, obezite de kolesterole yol açabilen durumlardır.

Yüksek Kolesterol Hastalığı Nedir?
Yüksek kolesterol; kandaki kolesterolün normal değerinden çok daha fazla olması durumunda ortaya çıkan bir durumdur. Genellikle vücuttaki kötü huylu kolesterolün (LDL)’nin yüksek olmasıyla ortaya çıksa da bazı durumlarda (HDL)’nin de etki ettiği görülür. Durumun kendi karakterinden ötürü herhangi bir belirti ortaya çıkmaz ve kişi, kendinin yüksek kolesterolü olduğunu bilemez. Yüksek kolesterolü olan kişinin; koroner kalp rahatsızlığına yakalanma oranı epey yüksektir. Bu durumda dolaylı olarak kalp krizine sebep olur.

Aşırı kolesterol, ana arter damarların duvarlarında plaka oluşturur. Çünkü kolesterolün yapısı yağdan, kanın yapısı da su’dan meydana glemektedir. Bu durum sonucu, kanın vücutta taşınmasını zorlaştırır. İlerleyen vakalarda bu plaklar pıhtı oluşturabilirler. Bu kan pıhtıları, beyine sıçradıkları zaman felç, kalp damarlarına ulaştığı zaman da kalp krizine neden olurlar. Kolesterol hastalığının tedavi altına alınmasını, dengeli beslenme ve yağsız yemek yemekle mümkündür. Kolesterol, sinsi bir hastalık olup, ciddi sonuçlar doğurabilen bir hastalıktır.

Kolesterol’ün Belirtileri ve Nasıl Anlaşılır?
Kolesterol, kendi varlığını çoğu zaman hastaya hissettirmez. Çoğu insan kolesterol hastası olduğunu şans eseri ve tesadüfen öğrenir. Yine de sebebini bilmediğiniz kalp ağrısı, vücutta uyuşukluk hissi ya da anlaşılmayan bir huzursuzluğunuz varsa doktora başvurup gerekli testleri yapmanız kolesterol tespiti için mühimdir. Bir diğer durum da ailede ve genetik mirasta kolesterolün olup olmadığıdır. Eğer kişinin ailesinin gen havuzunda kolesterol mevcut ise düzenli bir şekilde kolesterol muayenesi ve takibi yaptırmak erken teşhis açısından önemlidir.

Kolesterol Nasıl Düşürülür?
Kolesterol ortaya çıktıktan sonra, hayat boyu ilaç tedavisi ve beslenmeyle kontrol altına alınıp,riski azaltılır. Bu tedavilerin şiddeti,sıklığı ve uygulama oranları, hastanın hangi oranda felç ve kalp hastalığı geçirme riskine bağlı olarak değişir. Ayrıca ilaçların bazı yan etkileri ve kötü etkileme durumları mevcuttur. Bu durum da izlenecek tedavide yolda etkilidir. Bütün bu durumların yanında bilim insanlarının kolesterolü düşürmek için, kişinin kendi önlemini kendisi alması için tavsiye ettiği bazı şeyler mevcuttur. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz :

• Daha az yağlı ve kızarmış gıdaları tercih etmek. Eğer mümkünse yağsız ve az yağlı yemekler tercih etmek.
• Eğer yağlı yenecekse bunların doğmamış yağ olması önemlidir.
• Et tüketiminde balık ve kümes hayvanları tercih etmek ve sınırlı miktarlarda tüketmek
• Düzenli egzersiz ve spor yapmak. Spor yapmak,kan dolaşımına ve damar sağlığına faydalıdır. Bu sayede kolesterolün düzenlenmesine yardımcı olur.
• Sigara içmemek ve tütün mamüllerinden uzak durmak,günlük tüketimini minimuma indirmek
• Fazla kilolardan kurtulmak ve diyet yapmak
• Lifli gıdalar tüketmek. Meyve,sebze,tahıl ve buğday ürünleri lif ihtiyacı açısından çok zengin kaynaklardır.

Kolesterol Düşürücü Bitkiler Nelerdir?
Alternatif Tıp: Yukarıda yer alan tavsiyelerin uygulanması kolesterol için hem önlem hem de düşürmeye yöneliktir. Bunlara ek olarak alternatif tıp denilen, doğadan elde edilen bir takım bitkiler vasıtasıyla hastalıkları tedavi eden anlayış, kolesterol için de mevcut olabilmektedir. Bu bitkiler aktardan temin edilerek amacına uygun olarak kullanılmaktadır. Ancak, alternatif tıp bazen yarar sağlama amacıyla kullanılsa da, zararlı olabilir. Kişinin, tedavide kullanılan bitkilere alerjisi olabilir ya da kişinin vücudu bu bitkilere bazı reaksiyonlar verebilir. Bu yüzden en kesin tedavi yöntemi; modern tıp anlayışı ve alanında uzman olan doktorlardır.

Fakat toplumda kolesterol hastalığına iyi geldiği bilinen ve daha önce tedavi amaçlı kullanan kişilerin tavsiyeleriyle halk arasında bilinen bazı maddeler şunlardır :

1. Ceviz ve fındık damar sağlığı açısından büyük fayda sağlar.
2. Yulaf ezmesi veya yulaf kepeği, kolesterolü düşürüp dengede tutmada önemli tahıllardır.
3. Badem,yer fıstığı ve çam fıstığı
4. Brüksel lahanası
5. Enginar
6. Kırk kilit otu
7. Zencefil
8. Soğan ve sarımsak
9. Avokado,muz,kivi,mango

Gibi herkes tarafından bilinen yiyeceklerdir.

Kolesterol Değerleri Nasıl Olmalıdır?
Kolesterol değerleri; kilo,yaş,cinsiyet,genetik faktörler ve çevresel faktörlere bağlı olarak kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Ama genel değer çerçevesi şu şekilde belirlenir.

Toplam Kolesterol Seviyesi

200 mg/dl’dan daha düşük değer – Kabul Edilebilir.

200-239 mg/dl arası değer – Sınır Değeridir.

240 mg/dl ve üzeri – Yüksek Değerdir.

LDL (kötü huylu) Kolesterol Seviyesi

100 mg/dl’den daha az – Uygun,kabul edilebilir seviye.

100-129 mg/dl arası – Neredeyse uygun ya da uygun değerin biraz üzeri.

130-159 mg/dl arası – Sınır çizgisinde.

160-189 mg/dl arası – Yüksek değerdir.

190 mg/dl ve üzeri değer – Çok yüksek değerdir.

HDL (iyi huylu) Kolesterol Seviyesi

40 mg/dl’den daha az – Kalp hastalıkları için yüksek seviye

40-59 mg/dl arası – Biraz daha yüksek seviye, daha iyi bir seviye

60 mg/dl ve üzeri – Kalp hastalıklarına karşı dikkate alınabilir bir seviye.

Kolesterol Tedavisi Nasıl Olur?
Yukarıda da bahsettiğimiz gibi üzere, kolesterolün beslenme ve ilaç tedavisi olarak iki yönlü tedavisi vardır. Bu tedaviler hayat boyu uygulanabilir. Kolesterolü önlenemenin ya da kontrol altına almanın temel yolu, besin değeri yüksek ve yağsız yiyecekler tüketmektir.