Karaciğer vücudumuzun en büyük ikinci organı olarak bilinmektedir ve vücudumuzda birçok işlevi bulunmaktadır. Ayrıca yenilen ve içilen her şeyin bir süre sonra karaciğerde belli bir aşamadan geçtiği bilinmektedir. Yiyecek ve içeceklerin enerjiye dönüştürülmesi de karaciğerde gerçekleştirilmektedir.

Vücuda zararı olabilecek molekülleri uzaklaştırmada da karaciğer etkili olmaktadır ve vücuda giren enfeksiyonlarla savaşmak için de oldukça önemli fonksiyonlara sahip olmaktadır. 7

Karaciğer bir zarara uğraması sonucunda, hepatit ve karaciğer yetmezliği görülebilmektedir. BU zarar genellikle bazı virüslerden ve zararlı kimyasallardan meydana gelebilmektedir. Karaciğer yetmezliği ise bütün bu zararların sonucunda oluşabilecek bir durumdur.

Karaciğer, vücuttaki birçok gelişmeden sorumlu olduğu için, hayati fonksiyonlardan sorumludur ve zararı sonucu ölüm gibi ciddi bir durumla da sonuçlanabilmektedir.

Karaciğer yetmezliğinin de kanserde olduğu basamakları bulunmaktadır ve derecenin düşük olduğu durumda küçük karaciğer yetmezliği olarak adlandırılmaktadır. Büyük karaciğer yetmezliklerinde ise belirtiler çok açık bir şekilde kendini göstermektedir

Karaciğer yetmezliklerin de genellikle bulantı, sindirim sisteminde sıkıntılar, halsizlik, gaz birikiminin fazla olması, baş ağrısı gibi yaygın olarak görülen belirtiler bulunmaktadır.

Karaciğer yetmezliği, mide ve bağırsak kanserleriyle de çıkabilen bir hastalıktır ve pankreastan dolayı meydana gelen karaciğer yetmezlikleri de bulunmaktadır.

Karaciğerde bulunana bir virüs karaciğerin safra salgısı yapmasını ve salgılamasını tamamen etkileyen bir olay haline dönüşebilmektedir. Genellikle midede olan şişlik gibi belirtiler ise başka nedenlere bağlanmaktadır. Karaciğer yetmezliğinin basamakları yaygın olarak ; hafif, gittikçe ağır seyreden ve karaciğer koması olarak bilinmektedir.

Karaciğer yetmezliği olan kişilerde sarılık, kansızlık gibi diğer belirtilerde görülebilmektedir.

Karaciğer yetmezliği tedavisinde genellikle cerrahi yöntemler uygulanmaktadır fakat ek olarak diğer sistemleri güçlendirici ilaçlar kullanılmaktadır.

Karaciğer yetmezliği genetik olarak da kaynaklanabilen bir hastalıktır ve Wilson’s hastalığı buna örnek olarak verilebilir.

Karaciğer Yetmezliği Belirtileri
Karaciğer yetmezliğinin iki türü bulunmaktadır; akut ve kronik karaciğer yetmezliğidir. Akut karaciğer yetmezliği ani olan foksiyon kaybıdır fakat kronik karaciğer yetmezliği belli bir süreçten sonra oluşmaktadır. Yaygın olarak, karaciğer yetmezliği olan kişilerde genellikle belirti oluşmaz yada başka hastalıklarda da yaygın olarak görülen belirtiler görülmektedir; karın ağrısı, bulantı, kusma vs. Dolayısıyla genellikle önemsenmeyen belirtiler oluşmaktadır. Bu belirtilerin devamı olarak görülen belirtiler ise aşağıda verilmektedir;

Palmar Kızarması
Genellikle avuçiçi , özelllikle el başparmağınınn altının yada küçük parmak altının kızarmasıdır. Genellikle kronik karaciğer yetmezliğiyle ilişkilidir ve karaciğer palm olarak adlandırılmaktadır. Karaciğer yetmezliği beliritleri arasında oldukça kullanılan bir işaret olmaktadır.

Ksantomatoz
Genellikle yağların birikerek, küçük , sarı renkli ve düz yumru haline gelmesi ksantomatoz olarak bilinmektedir ve cildin altında oluşan bir yapıdır. Ksantomatozlar parmaklarda, dirseklerde, dizlerde ve diğer eklem yerlerinde görülebilmektedirler. Bu belirtilerin ortaya çıkmasının nedeni lipit metabolizmasının bozulması veya karaciğer foksiyonlarının yetersiz olmasından kaynaklanmaktadır.

Spider nevi
Genelliklevücutyüzeyindekikandamarlarınıngenişlemesiyleoluşmaktadırvekırmızınoktaşeklindegörüntüoluşturmasındankaynaklanmaktadır. Genelolarak, boyunda, yüzdevekollardagörülmekteolanbirbelirtidir. Beştenfazlaolannoktalarkaraciğeeryetmezliğibelirtisiolarakalgılanmaktadır.

Albumin miktarının düşük olması
Albumin kanserumununyarısınıoluşturan globular birproteindir. Protein seviyesinin 3,4 ile5.4  g/ L arasındaolmamasıhastalıkbelirtisiolabilmektedir. Albumin eksikliğikaraciğeryetmezliğibelirtisiolmaktadır.

Yüksek Miktarda Billurubin Miktarı
Bilurubin sarı renkivekırmızıkanhücrelerininparçalanmasıylaeldeedilenbirpigmenttir. Bağımsızolan bilirubin sudaçözünemezve albumin ilekaraciğere transfer edilmektedir. Buradakienzimlerbilurubinisudaçözünür hale getirmektedir. Bilurubinmiktarınınfazlaolmasıisesirozvekaraciğeryetmezliğininbelirtisiolmaktadır.

Kandaki Şeker Miktarıının Normal Olmaması
Karaciğerglikozveglikojenmetabolizmasınındaönemlibirroloynamaktador. Eğerkaraciğerfonksiyonları tam olarakçalışmassabudurumdahomeostozibozulurvegenellikleakutkaraciğeryetmezliğioluşur( şekerinazalmasıdurumundaoluşur). Yüksekşekerinolmasıdurumundaisekronikkaraciğeryetmezliğioluşabilmektedir.

Elektrolit Dengesindeki Dengesizlik
Karaciğer yetmezliği sonucunda böbrek yetmezliği de oluşabilmektedir. Bunun nedeni ise vücuttaki elektrolit dengesinin bozulmuş olmasıdır.

Karaciğer Yetmezliğini Anlamak İçin Yapılan Testler
Akur karaciğer yetmezliğinde en önemli aşama yetmezliğin neden kaynaklığını anlamaktır ve bunun için özel koşullar ve hassas bir tedavi süreci gerekmektedir. Klinik ve laboratuvar çalışmalarınınn ardından akut hepatit oluğ olmadığı protrombin miktarına bakılarak anlaşılabilmektedir ve beyin fonksiyonları da araştırılmaktadır. PT olup olmamamsı ise tedavi sürecini değiştiren sebeplerdendir.

Laboratuvar Testleri

• Tam Kan Sayımı: Tromsitopeni oluğ olmadığı anlaşılabilmektedir.
• Pıhtılaşma olup olmadığının araştırılması: PT ın oranına bakılmaktadır.
• Karaciğer fonksiyon testleri yapılmaktadır.
• Bilurubin miktarına bakılmaktadır.
• Amonya miktarına bakılmaktador.
• Glukoz miktarı kontrolü yapılmaktadır.
• Laktik asit miktarına bakılmaktadır.
• Kandaki gazların miktarı incelenmektedir.
• Serumdaki keratin, bakır ve fosfat oranları araştırılmaktadır.
• Kan kültürüne ve otoimmun hastalığı işaretlerine bakılmaktadır.

Ayrıca Hepatit Doppler ultrasonu, karun için bilgisayar tomogrofisi ve kafatası CT görüntüleme yapılmaktadır.

Karaciğer yetmezliği tedavisi yapılmazsa ne olur?
Karaciğer vücudun en önemli organlarından biridir ve hemen hemen her reaksiyonda bir işlevi bulunmaktadır. Dolayısıyla ihmal edilmeyecek kadar ciddi bir hastalıktır. Karaciğer yetmezliğinin ölümle sonuçlandığı da bilinmektedir fakat tedavi edilebilen birçok hasta gözlemlenmiştir. Karaciğer yetmezliği sindirim sisteminde oluşabilecek kanamalara ve bağışıklık sistemi çöküntülerine de neden olduğu bilinmektedir. İleri derecede olan karaciğer yetmezliğinde ise genellikle karaciğer nakli yoluna başvurulmaktadır ve doku uyumlu nakil yapmak ülkemizde ciddi anlamda problemli ve zor olan bir süreçtir.

Karaciğer Yetmezliğinde Kaşıntı Olur Mu?
Karaciğer yetmezliğinde kaşıntın görüle bilmektir ve kaşıntının giderek artması karaciğer yetmezliği ihtimalinin daha da arttığını göstermektedir. Dolayısıyla kaşıntısı artan kişilerin doktora gitmeleri ve gerekli tedaviyi olmaları önemlidir.

Karaciğer Yetmezliği Tedavisi

Bitkisel Tedavi: Lavanta kürü Hepatit B ve C , ve karaciğer yetmezliği tedavisinde kullanılabilecek bir kürdür. Karaciğer kanserinin oluşmasını da engelleme özelliği olduğu bilinmektedir. Ursolic acit içeren bir kürdür ve bu madde tedavi etme fonksiyonundadır.

Aynı zamanda çilek de karaciğer yetmezliği için önerilen bir meyvedir ve aç karnına tüketilmesi önerilmektedir.

Enginar genellikle bahar aylarında tüketilen bir besindir ve haftada en az iki porsiyon tüketilmesi önerilmektedir. Tuz ve fazla yağ kullanılması ise sakıncalıdır.

Kayısının taze olanını yemek de karaciğer için oldukça iyidir ve yararlıdır.

Tıbbi Tedavi Yöntemleri
Karaciğer yetmezliğinin erken basamakta fark edilmesi oldukça önemlidir. Acetaminophenin fazla miktarda alınması karaciğer yetmezliği tedavisinde kullanılabilen bir yöntem olmaktadır. Bir virüsün sebep olduğu karaciğer yetmezliğinde ise genellikle hastanede tedavi uygulanmaktadır . Karaciğerin kendi kendini yenileyebilen bir organ olması ise belli bir süreçten sonra başka bir şeye ihtiyaç duymadan tedavinin tamamlanmasını sağlamaktadır.

Eğer daha ileri ki bir basamakta karaciğer yetmezliği mevcutsa, bu durumda sağlıklı olan karaciğer kısmı korunmaya çalışılır ve bunun mümkün olmadığı durumlarda ise karaciğer nakli yapılmaktadır. Genellikle karaciğer nakilleri başarıyla sonuçlanmaktadır.

Karaciğer Yetmezliği Nasıl Önlenilebilmektedir?
Karaciğer yetmezliğini önlemek için başvurulabilecek en iyi yöntem siroz ve hepatit riskinin azaltılmaya çalışılmasıdır. Aşağıda bununla ilgili birkaç öneri verilmiştir;

1. Hepatit aşısı olmak ya da immunoglobin yüklemesi alınabilir ve bu Hepatit A veya B yi engellemektedir.
2. Uygun şekilde beslenmek diğer hastalıkları önlemek de olduğu gibi karaciğer yetmezliğini önlemek için de oldukça önemlidir.
3. Alkol kullanımı sınırlandırılmalı ve acetaminophen alınımında kullanılmamalıdır.
4. Hijyen kurallarına dikkat edilmeli ve ellerin sık sık yıkanması gereklidir.
5. Kan ve kan benzeri ürünlerin çığlak elle ellenmesi sakıncalıdır.
6. Diş fırçası ve jiletlerin kişiye özel olmalıdır.
7. Mikroorganizmalardan kaynaklanan karaciğer hastalıklarını önlemek için , vücudun herhangi bir yerinin delinmesi durumunda , bütün koşulların uygun olduğundan emin olunmalıdır.
8. Cinsel ilişki sırasında prezervatifin , hastalıklardan korumak için mutlaka kullanılması gereklidir.

Karaciğer yetmezliği Türkiye’de yaygın olarak görülen bir hastalıktır ve tedavisi de mümkün olan bir hastalıktır. Dolayısıyla kişilerin bu konuda bilinçli davranmaları ve sağlıklı bir yaşam sürmeleri hastalık riskini azaltabilmektedir.