Kalın Bağırsak Kanseri Nedir ?
Kolon denilen büyük bağırsakta meydana gelen, kontrolsüz hücre bölünmesine; kalın bağırsak kanseri denir. Diğer dokulara ve hücrelere zararlı olarak yayılma ve bulaşma riski içeren kanserli hücreler, her kanser hastalığında olduğu gibi, kalın bağırsak kanserinde de mevcuttur. Kalın bağırsak kanseri, kanser türleri arasında en fazla öldürücü olanların başında gelir. Erken teşhis, tüm hastalıklarda olduğu gibi, kalın bağırsak kanserinde de hayati önem taşır.

Çoğu kalın bağırsak kanseri yaşlılığa bağlı olarak kişilerde baş gösterir. Hayat şartları, yemek yeme alışkanlıkları, alkol kullanımı, sigara kullanımı, obezite gibi durumlar kalın bağırsak kanserine yol açar. Genetik yatkınlık da kalın bağırsak kanseri için bir risk taşır fakat ana unsur hayat tarzıdır. Başka hastalıkların komplikasyonu olarak da kalın bağırsak kanseri ortaya çıkabilmektedir. Bunların başlında Crohn hastalığı ve ülsere bağlı kolit gelmektedir. Bu hastalıkların genelde evrildiği nokta, kalın bağırsak kanseri olmaktadır.

Kalın Bağırsak Kanseri Sebepleri
Bir çok bilimsel araştırmalara rağmen hala tam olarak bu hastalığın oluşumu çözülebilmiş değildir. Bu yüzden kalın bağırsak kanseri, hiç bir sebebe bağlı olmadan da ortaya çıkmaktadır. Genetik faktörlerin bu hastalık üzerinde çok da bir etkisi ortaya konamamıştır. Çünkü genetik yatkınlığa sahip olan kişiler, yüzde 75 ila 95 arasında bu hastalığa yakalanmamaktadır.

Tüm bunlara ek olarak, bu hastalığa yol açabilen etmenler şunlardır:

• Yaş kalın bağırsak kanseri için başlı başına bir risk teşkil edebilir. Kişi yaşlandıkça kalın bağırsak kanserine yakalanma riski artar.
• Yüksek hayvansal protein içeren gıdalar tüketmek
• Aşırı yağlı ve doymuş yağ içeren gıdalar tüketmek
• Lif açısından zengin olmayan bir beslenme alışkanlığı
• Yüksek kalorili gıdalar tüketmek
• Alkol tüketimi
• Kadınlarda yumurtalık veya uterus kanseri geçmişi
• Ailede kalın bağırsak kanseri geçiren kişiler bulunması. (her ne kadar genetiksel faktörler az olsa da)
• Ülsere bağlı kolit oluşumu
• Yüksek kilolara sahip olmak
• Sigara kullanımı
• Fiziksel olarak pasif olmak ve hareketsiz bir yaşam biçimi sürdürmek

Kalın Bağırsak Kanseri Belirtileri
Kalın bağırsak kanserinin belirtileri, genellikle bir çok hastalık ile karıştırılmaktadır.  Bu yüzden kendisinden emin olmak için uzman bir doktora muayane olmak şarttır.

Kalın bağırsak kanserinin belirtileri çok sık olarak birden fazla durumun kombinasyonuyla ortaya çıkar. Bu yüzden aşağıda yer alan belirtilerin birkaçını aynı anda gözlemliyorsanız, en yakın sağlık kuruluşuna gitmeniz tavsiye olunur.

• Çok sık olarak tuvalete gitmek
• İshal
• Tuvaletten çıktıktan sonra bile bağırsağın dolu olduğunu hissetmek ve boşaltım hissi
• Kabızlık
• Dışkıda kan görülmesi
• Karın ağrısı
• Karında şişkinlik
• Karında doluluk hissi ve hareket edememe durumu
• Kusma ve bulantı
• Yorgunluk ve güçsüzlük
• Açıklanamayan kilo kaybı

Gibi belirtiler, kalın bağırsak kanserinde çoklu kombine edilmiş olarak ortaya çıkar. Kalın bağırsak kanserinin zamanında teşhis edilip, ona uygun bir tedavi yöntemi izlenmesi hayati önem taşımaktadır. Yapılan istatiksel araştırmalara göre, erken teşhis edilen kalın bağırsak kanserinden kurtulma oranı yüzde 70 civarındadır.

Kalın Bağırsak Kanseri Teşhisi Nasıl Olur?
Kalın bağırsak kanseri ortaya çıkmadan önce, kalın bağırsaklarda polip denilen, kalın bağırsağın sindiremediği zararlı yapı oluşur. Genellikle erken teşhis için, bu poliplerin oluşumunu tespit etmek çok kritiktir. Polip oluşumu tespit edilmişse, kişide henüz kalın bağırsak kanseri başlamamış demektir ve kişi kendini bu aşamada şanslı olarak görebilir. Genelde bu yapıları tespit etmek ve kalın bağırsak kanserini tespit etmek için bir takım testler ve yöntemler izlenir. Bunlar şu şekildedir:

• Dışkı kan testi: bu test, hastanın dışkısından bir örnek alınıp, içerisinde kan veya kanlı bir yapı olup olmadığı incelenir. Fakat dışkıda kan olması durumu, %100 olarak belirti değildir. Bu başka hastalıkların da habercisi olabilmektedir. Ancak diğer belirtilerle birlikte kombine olarak ortaya çıkmışsa değerlendirilebilir.
• Dışkı DNA’sı testi: bu test ise dışkıdan örnek alınıp, içerisindeki dna’nın değerlendirilmesi ile yapılır. Bu test çoğu yöntemden daha fazla doğruluk oranına sahiptir ve bu test vasıtasıyla kolonlardaki polip oluşumu ve polip yatkınlığı hakkında detaylı bilgi elde edilebilir.
• Kıvrılabilir sigmoidoskopi: bu tıbbi cihaz ile, kolonun ve bağırsağın kısımları incelenerek, herhangi bir kanser oluşumu tespit edilebilir.
• Baryum enjekte ederek X-ray görüntüleme: baryum, vücutta kanserli dokulara tam olarak yayılır. Bu prensibi kullanarak x-ray çekilir ve kanserli dokular tam olarak ortaya çıkarılır. Bu sayede kanserin hangi durumda olduğu ve tam olarak nerelere yayıldığı tespit edilir.
• Kolonoskopi: kalın bağırsak kanserinin teşhisinde doktorların en fazla tercih ettiği ve kullandığı yöntem kolonoskopidir. Kolonoskopi, ince uzun ve kıvrılabilir slindir bir yapıdır. Ucunda kamera olan bu yumusak hortum, aynı zamanda monitöre bağlıdır. Bu sayede kolonun ve bağırsağın iç yapısı incelenerek herhangi bir kanser oluşumu ortaya çıkarılır.
• Ultrason taraması
• Manyetik Rezonans(MR) taraması

Kalın Bağırsak Kanserinin Evreleri Nelerdir?

Evre 0 – En baştaki evredir. Kanserli dokular ve hücreler, kalın bağırsağın mukoza kısmında yer almaktadır. Gelişime açıktır.

Evre 1 – Bu evrede, evre 0 da meydana gelen mukoza yapısındaki kanserli hücreler biraz daha kolon kısmına yaklaşmıştır. Fakat henüz daha tam yayılmaya başlamamışlardır.

Evre 2 – Kanser, kalın bağırsağının ve kolonun duvarlarına yayılmaya ve yavaş yavaş büyümeye başlamıştır. Fakat, lenf bezlerine henüz yayılmamıştır.

Evre 3 – Lenf benzlerine kadar yayılmaya başlayan kanser, etkisini arttırmaya devam etmektedir. Fakat henüz vücudun diğer kısımlarına sıçrama olmamıştır.

Evre 4 – Kanser bu evrede en tehlikeli halini almaya başlamıştır. Çünkü, diğer dokulara yayılmaya başlamış ve lenf bezlerini sarmıştır.

Kalın Bağırsak Tedavi Edilebilir mi ?
Her hastalıkta olduğu gibi, kalın bağırsak kanserinin de tedavisi mevcuttur. Bu tedavi türleri, hastanın kilosuna, yaşına, kanserin hangi evrede olduğuna ve kanserin vücudun hangi kısmında olduğuna göre değişmektedir. Hastaya uygulanan tedavinin şekli, hastalığın daha önceden tedavi edildikten sonra tekrar ortaya çıkmasıyla değişir. Çünkü kalın bağırsak kanserinin nüks etme durumu bir çok tehlikeyi barındırabilir. Tedavi yöntemlerini daha genel olarak ele alırsak, aşağıdaki gibi durumlar elde edebiliriz:

1. Cerrahi yöntem – Cerrahi yöntemi, kalın bağırsak kanserinde en çok uygulanan yöntemdir. Etkilenmiş kanserli hücreler, lenf nodülleri ve tümörler, ameliyat vasıtasıyla ortadan kaldırılır. Vücutta oluşan kanserli hücreler ve tümörler, yayılmaya başladığı zaman ilk olarak lenf nodüllerine yayılır. Bu yüzden lenf nodülleri ilk olarak alınır.
2. Kemoterapi yöntemi – Her kanser hastalığında olduğu gibi, kalın bağırsak kanserinde de kemoterapi uygulaması mevcuttur. Kemoterapi bilindiği gibi, bir takım ilaçlar kullanılarak kanserli hücre ve dokuları yok etmeyi amaçlar. Kalın bağırsak kanserinde de aynı amaçla kullanılır. Bazen kalın bağırsak ameliyatlarından önce, kanserli dokuyu hafifletmek için de kullanıldığı görülür.
3. Radyoterapi yöntemi – Radyoterapi yöntemi, belli dalga boyundaki ışınları kanserli bölgeye odaklayarak ya da göndererek, kanserli dokuları ortadan kaldırmayı amaçlayan bir tedavi yöntemidir.

Görüldüğü üzere bir çok tedavi yöntemi mevcuttur. Buradaki tedavi usüllerinin nasıl uygulanacağı, uzman doktorlar tarafından tespit edilir ve genellikle hasta için en iyi olan yöntem uygulanır.

Kolon Kanseri Nasıl Önlenir ?
Her hastalık için mevcut olan etkili önlemler, kolon kanserinde de mevcuttur. Kolon kanseri; kalın bağırsakta meydana geldiği için genellikle alınacak önlemler sindirim ve beslenme ile ilgilidir. Fakat her ne kadar önlem de alınsa, kalın bağırsak kanserinin görülme oranı yaş ile orantılı olarak artmaktadır. Bu yüzden düzenli olarak her altı ayda bir kanser taraması yaptırmak, alınacak önlemlerin en başında gelir.

Kalın bağırsak kanserine doğrudan etki eden vücut ağırlığı ve beslenme düzenidir. Bu ikisini düzenli egzersiz ve dengeli beslenme ile kontrol altında tutmak, sadece kalın bağırsak için bir önlem değil, tüm hastalıkları önlemede yapılması elzem olan uygulamalardandır.