Dudak kanseri, dudak bölgesinin etrafında ya da ağzın içinde görülebilen, yaklaşık 26.000 türü olan oral (ağız yolu) kanser türlerinden sadece biridir. Dudak kanseri, genetik ve çevresel faktörler ile alkol veya sigara kullanımı sonucu, uzun yıllar sonunda ortaya çıkar. Sigara, alkol ve zararlı kimyasalların dudak kanserine yol açması en temel sebebi, vücutta en hassas dokuların ağızda yer almasıdır.

Dudak kanseri, ağzın kenarlarında ve ağzın içinde farklı dokularda yer alabilir. Teşhisi kolaydır fakat belirtileri, çoğu kanserde olduğu gibi en son evrede ortaya çıkar. Bundan dolayı herhangi bir iyileştirici tedavisi günümüzde bulunmamaktadır. Eğer erken teşhis edilebilirse yüzde 90’a varan oranlara tedavisi ve iyileştirilmesi mümkündür.

Dudak kanseri, dudak kanserinden müzdarip kişilerin dudaklarında ve ağızlarında büyük-küçük yapıda yüzlerce yara çıkmasına sebep olur. Bu doku lejyonlarının gelişimi her ne kadar engellense de, tamamen iyileştirilmesi ve eski yapısına kavuşturulması mümkün değildir. Çoğu dudak kanseri hastası bu lekelerin ve yapıların sonucunda, yeni bir görünüme kavuşmak açısından estetik cerrahisine başvurmaktadır.

Dudak Kanserinin Erken Teşhisi
Dudak kanserinde erken teşhis, her kanser türünde olduğu gibi çok önemlidir. Erken teşhis sayesinde dudak kanseri, oluştuğu anda tedavi edilebilmektedir.

Fakat dudak kanserinin yapısı ve gelişimi genellikle ağzın arka tarafında, dilin derin kısmında ve üzerinde meydana gelir. Bu yüzden erken teşhis edilmesinin yüzdesi çok düşüktür. Erken tedavisi genellikle şans eseri ortaya çıkması sonucunda mümkündür.

Dudak Kanserinin Risk Faktörleri
Tüm kanser türlerinin temel mantığı; vücutta meydana geldiği yerde kontrolsüz hücre bölünmesi ile ortaya çıkar. Bu kontrolsüz hücre bölünmesi istisnalar olsa da, genellikle uzun zaman dilimi sonucunda ortaya çıkar. Bu açıdan dudak kanseri türünün en önemli risk grubu ve risk faktörü, hastaların yaşıdır.

40 yaşın üzerinde olan her 100 kişiden 25’inde rastlanan bir kanser türü olan dudak kanseri, aslında erken teşhis için bir fırsat sunmaktadır. Uzun yıllardır sigara tiryakisi olan kişiler, alkolik olma eğilimi derecesinde alkol kullanan kişiler ve uzun süre boyunca kimyasal etmenlere maruz kalmış kişiler, düzenli olarak oral kanser taraması yaptırdıkları takdirde erken tanıya sahip olabilirler.

Dudak Kanseri Belirtileri
Dudak kanseri, ortaya çıktığında belli başlı bir takım belirtileri kendini gösterir. Genellikle her hastalık gibi birden çok belirtisi olan dudak kanserinin belirtileri aşağıda verilmiştir:

• Ağzın içinde ya da üzerinde hiç kaybolmayan yara, lejyon, ülser ya da kabarcık şeklinde dokular belirmesi.
• Dudakların üzerinde kırmızı ya da beyaz kısımlar ortaya çıkması
• Dudaklarda acı ve kanama görülmesi
• Çenede şişkinlik hissiyatı.

Gibi belirtilerdir. Bu belirtilerden birkaçı aynı anda görülüyorsa, en yakın sağlık kuruluşuna başvurmanız elzemdir.

Dudak Kanseri Teşhisi
Dudak kanserine benzeyen belirtiler ya da şikayetler yaşadığınız zaman, doktorunuz sizi eldiven ve ayna yardımıyla fiziksel bazı testler yapar. Bu testler lenf nodüllerinin kontrolü, ağız içinin ve dudakların kontrolünü kapsar. Doktor bu esnada, sağlık geçmişi ailedeki kanser durumu, sigara veya alkol kullanımı ve herhangi bir ilaç kullanılıp kullanılmadığı gibi sorular sorar.

Eğer ilk bulgularda dudak kanseri açığa çıkarsa, bunun sonucunda daha kesin tanı için ağız içi biyopsi uygulaması yapılır. Biyopsi uygulaması, ağız içinden küçük bir parça alınması ve bu parçanın patoloji laboratuvarında mikroskop vasıtasıyla incelenmesini içerir. Bu uygulama sonucunda kesin olarak teşhis konulmaktadır.

Teşhis ve kesin tanı konulduktan sonra doktor, ağız içerisinde detaylı medikal görüntüleme (bilgisayarlı tomografi, MR, pozitron-emisyon tomografi (PET), göğüs X-ray’i, komple kan sayımı vb.) isteyebilir. Bu sayede kanserin hangi dokulara ne kadar yayıldığı ya da ne zamandır ortaya çıktığı gibi soruların cevabı bulunur. Bu adımları takip eden doktor, bunlara uygun tedavi yöntemleri belirleyecektir.

Dudak Kanseri Neden Olur?
Dudak kanserinin sebepleri, bilimsel araştırmalar sayesinde ortaya çıkarılmıştır. Fakat her kanser hastalığında olduğu gibi, hala tam olarak ve tam anlamıyla neden kaynaklandığı bilinememektedir.

Her hastalıkta ve özellikle kanserde olduğu gibi, genetik havuzu bu hastalıkta da önem taşımaktadır. Genetik olarak ailede meydana gelmiş bir dudak kanseri, ailede başka bireyde görülme ihtimalini doğrudan arttırmaktadır. Bütün bunların yanında bazı belli başlı çevresel faktörler de mevcuttur. Bu risk grupları ve nedenleri aşağıda verilmiştir.

• Sigara ya da tütün mamulleri kullanmak.
• Aşırı miktarda alkol kullanmak.
• Doğrudan güneş ışığına maruz kalmak veya uzun süre güneşin altında kalmak.
• Açık tenli olmak.
• 40 yaşını aşmış olmak.
• Cinsel yolla bulaşan Papilloma denilen (HPV) virüsün etkisinde kalmak.
• Özellikle erkek olmak.

Bu tarz özellikleri taşıyan kişilerin, hastalığın erken teşhisi için düzenli kanser taraması yaptırması, büyük hayati önem taşımaktadır.

Sigara Dudak Kanseri Yapar Mı ?
Sigaranın, herhangi bir kanser oluşumunu yüzde 90’a varan oranlarla arttırdığı bilimsel araştırmalarla kanıtlanmıştır. İçerisindeki, katran, zift, sinek ilacı, benzen gibi kimyasallar, sigaranın zararlı etkilerinde baş rolü oynamaktadır.

Sigaranın ve herhangi bir tütün mamulü, vücuda ağız yoluyla alındığı için, ilk maruz kalan yer ağız ve dudak bölgesidir. Bu durum uzun yıllar boyu sigara tüketen kişilerin doğrudan dudak kanseri olmasına sebep olur.

Sigaranın izmaritinden süzülen zehirli kısım, ağzın içine akarak zamanla ağzın içinde kimyasal birikmeye yol açar. Bu kimyasal birikmeler çoğunlukla vücut tarafından uzaklaştırılır. Fakat uzun yıllar sigara kullanımı sonucu vücut bu işlemi yapamaz hale gelir ve dokularda kanserli hücreler oluşmaya başlar. Bu sayede kişide dudak kanseri meydana gelir. Özet olarak, sigara içen bir kişide dudak kanserine yakalanma oranı, içmeyen bir kişiye göre yüzde 86 daha fazladır. Bu oran bilim adamlarının araştırmaları sonucunda ortaya konmuştur.

Dudak Kanseri Tehlikeli Midir ?
Her kanser hastalığında olduğu gibi, dudak kanseri de tehlikelidir. Dudak kanseri herhangi bir ölümcül duruma yol açmaz. Fakat kişinin hayatını çekilmez kılabilir.

Hepimizin bildiği gibi ağzımız, günlük hayatımız açısından en önemli organlarımızdan biridir. Ağzın, dudak kanseri vasıtasıyla herhangi bir hasar alması; konuşma bozukluğu, yemek yeme bozukluğu, çeşitli iletişim problemleri ve en önemlisi dış görünüş bozukluklarına yol açar. Bu durum da dudak kanserinin önemi açısından bir fikir ortaya koymaktadır.

Dudak Kanseri Kaç Yaşında Görülür ?
Dudak kanseri, yukarıda da bahsettiğimiz üzere belli başlı bir süre gerektiren kanser türüdür. Bu yüzden kesin risk grubunda olan insanlar için çoğunlukla 40 yaşın üzerinde görülmektedir.

Dudak Kanseri Tedavisi
Dudak kanseri, her kanser türü gibi 3 tedavi yöntemine sahiptir. Bunlar; radyoterapi yöntemi, cerrahi yöntem ve kemoterapi yöntemidir.

Cerrahi Yöntem: Ağızdaki kanserli dokuların durumuna ve ne kadar yayılmış olmalarına bağlı olarak cerrahi yöntem uygulanabilmektedir. Cerrahi yöntem, ağızdaki kanserli dokuların alınması prensibine dayanmaktadır.

Radyoterapi Yöntemi: Bu yöntem, her kanser hastalığında olduğu gibi belirlenmiş olan dokulara belirli miktarda radyasyon vererek, kanserli hücreleri öldürme prensibine dayanır. Verilecek radyasyon miktarı diğer kanser hastalıklarının aksine daha düşüktür. Bunun temel sebebi ağızdaki dokuların ve hastalığın yayılabileceği alanın sınırlı olmasından kaynaklanmaktadır.

Kemoterapi Yöntemi: Bu yöntem de, radyasyon tedavisi gerektirmeyecek seviyede olan hastalardaki dudak kanserinde uygulanmaktadır. Belirli bir takım ilaç kürleri vasıtasıyla, mevcut olan kanserli hücrelerin ve dokuların yok edilmesi prensibine dayanır.

Dudak kanserinin tedavi yöntemleri genellikle doktorunuz tarafından belirlenmektedir.