Balık Zehirlenmesi Nedir ?
Balık zehirlenmesi, ülkemizde çok sık olarak karşılaşılmasına rağmen tam olarak bilgi sahibi olunamayan bir durumdur. Genellikle bozuk balık tüketildiğinde ortaya çıkabildiği gibi, bazı balıklarda aşırı derecede bulunan protein çeşitleri nedeniyle de görülebilmektedir.

Balık zehirlenmeleri en erken farkedilen zehirlenmelerin başında gelmektedir. Balık tüketiminin akabinde 1 saat içerisinde gelişen bir takım belirtiler, balık zehirlenmesine işarettir. Bu durumda hastanın kusması sağlanarak en yakın sağlık kuruluşuna teslim edilmesi gerekmektedir.

Ülkemiz deniz ülkesi olması nedeniyle bir çok yenilebilir balık türüne sahiptir. Bu balık türleri çoğunlukla faydalı ve yararlı balık türleri olarak bilinmektedir. Fakat bu balıkların taze ve uygun şekillerde saklanmaması sonucu balık severleri bir çok tehlike beklemektedir.

Balıklarda histamin ismi verilen bir protein bulunmaktadır. Bu protein cinsi, balık doğru şekilde saklanmadığı takdirde çoğalarak zehirlenmelere neden olmaktadır. Bu yüzden balık zehirlenmelerine tıp dilinde, histamin zehirlenmesi adı verilmektedir. Hatta balık ve yoğurt tüketilmemesinin sebebi ise başlı başına bu durumdur. Yoğurt ve balık, belirli oranda histamin içerir. Bu gıdalar beraber tüketildiği zaman vücuttaki histaminde artış görülür. Bu durumda da kişi zehirlenmeler yaşar.

Balık zehirlenmeleri belirtileri, balık tüketiminin akabinde ortaya çıkan durumlardır. Şiddetli baş ağrısı, mide bulantısı, kusma, vücudun çeşitli yerlerinde ağrı, görme kaybı, solunum güçlüğü ve bilinç kaybı gibi çok ciddi belirtiler, balık zehirlenmesine işaret etmektedir. Balık zehirlenmesi vakaları ile karşı karşıya kalan vatandaşların yapması gereken bazı acil müdahaleler bulunmaktadır. Öncelikle hastanın, midesinde en ufak bir şey kalmayacak şekilde kusması sağlanır. Herhangi bir sıvı alışına izin verilmez. Hasta bu müdahalelere maruz kaldıktan sonra en yakın sağlık kuruluşuna teslim edilmelidir.

Balık Zehirlenmesi Belirtileri
Balık zehirlenmesi belirtileri, gıda zehirlemesi tabanlı zehirlenmelerde en kuvvetli durumdurlardan biri olarak kabul edilir. Çünkü balıklarda yaşayan parazitler ve organizmalar, balıkların yetiştiği, avlandığı suların kalitesiyle doğru orantılıdır. Yani balıklar kirli sularda ikamet ettikleri takdirde, kendilerindeki parazit oranı da bir o kadar fazla olmaktadır. Bu durumda bekletilen, soğuk ortamda muhafaza edilmeyen ya da uygun koşullarda saklanmayan balıklarda, zaman içerisinde bir çok parazit ve organizma gelişir. Kişinin bu balıkları yemesi sonucu ortaya çıkan durum da, balık zehirlenmesi olarak bilinir.

Balık zehirlenmeleri belirtilerinde çok sık olarak rastlanılan bazı durumlar söz konusudur. Bu durumların geneli aşağıda yer almaktadır.

• Şiddetli baş ağrısı
• Mide bulantısı ve kusma
• Karın ağrısı
• Bilinç kaybı
• Nefes alıp vermede güçlük
• Tansiyon düşüklüğü
• Şiddetli baş dönmesi
• İshal
• Ağızda kuruluk oluşması
• Vücudun dil ve boğaz kısmında kızarıklıklar veya şişlikler oluşması

gibi durumlar, balık zehirlenmelerinde çok sık olarak görülmektedir. Bu belirtiler başlı başına risk içeren belirtiler olduğundan dolayı, balık zehirlenmesi görülen hastanın acil olarak en yakın sağlık kuruluşuna teslim edilmesi gerekir.

Balık Zehirlenmesini Engellemek

• Balık zehirlenmesinden korunmak ve engellemek için, temiz balık yenmesi gerekir. Temiz balık ise ancak ve ancak tazelikle mümkündür.
• Bir balığın taze olduğunu gösteren bazı detaylar mevcuttur. Bunlardan birisi balığın gözleridir. Taze balığın göz beyazları oldukça beyazdır ve herhangi bir sarılık yada kanlı bir durum söz konusu olamaz.
• Taze balığın derisi parlar ve gergin olur. Bu durumda balıkların kuyruklarında ve derilerinde de herhangi bir anormallik bulunmaz.
• Taze olan balık herhangi bir koku barındırmaz.

Gibi önlemler alındığı takdirde, balık zehirlenmesinin önüne büyük oranda geçilmiş olur.

Balık Zehirlenmesi Ne Kadar Sürede Belli Olur ?
Balık zehirlenmesinin belli olma süresi, yenilen balıktaki toksik maddelerin miktarına bağlı olarak değişmektedir. Fakat bazı balıkların bayatlamış olması insan sağlığına çok büyük zarar vermektedir. Böyle durumlarda en geç 1 saat içinde balık zehirlenmesinin belirtileri ortaya çıkmaktadır.

Balık Zehirlenmesi Tehlikeli Midir ?
Balık zehirlenmesi, her zehirlenme durumu gibi çok büyük tehlikeler barındırmaktadır. Bunun başlıca nedenleri, balıkta yer alan organizmaların ve parazitlerin, insan sağlığı açısından çok zararlı olmasıdır. Balık zehirlenmesi yaşayan insanlar, histamin isimli bir proteine maruz kalırlar. Bu protein de insanların bağışıklık sistemine son derece zararlı olabilmektedir. Uskumru, ton balığı, hamsi ya da sardalya gibi balıkların etinde çok fazla miktarda bulunabilen histamin maddesine karşı dikkatli olunmalıdır.

Balık zehirlenmesini tehlikeli kılan bir başka durum ise balığın hangi şartlarda korunup, muhafaza edildiğidir. Balık en fazla 4 derece ısıya sahip soğutucularda, buzlu bir şekilde tutulmalıdır. Aksi halde üzerinde bir çok bakteri ve parazit üremektedir. Özellikle balık hali tezgahlarında saatlerce bekleyen balıklara karşı dikkatli olunmalıdır. Zaten balık kokulu bir et olduğundan dolayı, kokmuş veya bayatlamış balık kendini kolay bir şekilde belli etmektedir.

Balık zehirlenmesinin riskleri, balık çeşitlerine göre değişiklik gösterebilmektedir. Örneğin midye zehirlenmesi, ağır metaller ve kurşun içerdiğinden dolayı doğrudan sarılığa neden olmaktadır. Diğer balıklardan kaynaklanan zehirlenmelerin bazı durumlarında ise ölüme varan sonuçlar ortaya çıkabilmektedir.

Balık Zehirlenmesi Tedavisi
Balık zehirlenme vakaları her ne kadar ölümcül ve zararlı olsalar da, tedavileri genellikle basit formlu olmaktadır. Bunların en başında mide yıkaması gelmektedir. Balık zehirlenmesi yaşayan hastaların midesi vakit geçmeden yıkanır. Bunun sebebi zehirli maddelerin kana karışmasını engellemek ve bunlardan doğacak zararları minimuma indirmektir.

Mide yıkamasından sonra hastanın en az 1 gece hastanede yatması gerekir. Bu esnada kan sulandırıcı ilaçlar ve düzenli olarak antibiyotik tedavisi alan hastalar, iyi bir şekilde dinlendikleri takdirde hastaneden taburcu olabilmektedirler.