Tetanos halk arasında kazıklı humma olarak da adlandırılmaktadır. Bakteriyel kökenli bir hastalık çeşididir. Clastridium Tetani aslı bakteriyel temelli açık yara yolu ile vücuda nüfuz eden hastalıktır. Tetanos hastalığı vücuda girmesinden 3 gün ve 3 hafta arasında belirtilerini göstermeye başlar. Genellikle 14 gün içinde kendisini gösterir. Tetanos hastalığı taşıyan bakteriler vücutta nüfuz ettiği yere göre değişkenlik gösterir. Bakteriler sinir sistemine ne kadar yakın ise o kadar etkisi artar. Kuluçkalama dönemi 1 haftadan az ise durum ciddidir. Tetanos belirtilerinde en çok hastanın çene kaslarında kasılmalar yaşanır. Çene kasları kasılma yaşandığı sırada sertleşir ve çene kitlenmeleri yaşanır. Bunun dışında göğüz bölgesi, boyun ve sırt bölgelerinde de kasılma yaşanır. Solunumu etkileyen bölgelerde kasılmalar gözlemlenir ise solunum sıkıntısı yaşamasına neden olabilir.

Tetanos Nedir?
Tetanos hayattın ilk ve son evrelerinde görülmesi daha sık olan bir rahatsızlıktır. Ölümcül sonuçlar doğurabilir ya da ciddi sağlık problemlerine neden olabilir. Tetanos aşısı sayesinde bağışıklık kazandırılmaya çalışılmaktadır ve hastalığa yakalanma oranı eskiye nazaran daha düşüktür. Deride bulunan açık yaralar yolu ile bakteri vücuda girer. Her yaşta oldukça dikkat edilmesi gereken bir rahatsızlıktır. Böcek ısırıkları, yanık yolu ile, hayvan dışkısı yolu ile ve at gübresi gibi yabancı cisimler tarafından bulaşan tetanos bakterileri hastalığın başlamasına neden olabilir. Arı soktuğu durumlarda bile tetanos olma ihtimali yüksektir. Uygun şartlarda yapılmamış doğumlarda, doğum esnasında göbek bağı kesiminde yanlıştık ve ya enfeksiyon kapımı, temiz olmayan tıbbi maddelerden, kulak zarında ki delinmeden, dövme yapımından, paslı maddelerin yaralanmaya sebep olması ile bulaşabilmektedir.

Tetanos Belirtileri
Enfeksiyona neden olabilecek bakterilerin açık yaralar yolu ile vücuda yayılması tetanos oluşumunu tetikler. Tetanos 3 gün ile 3 hafta içerisinde kendini göstermeye başlar ve 14 güne kadar çeşitli belirtileri göstermeye başlar. Tetanos belirtileri;

• Çene kasında sertleşme meydana gelmesi, ilk belirti olarak çeneyi kontrol altında tutan kasların kasılmalarıdır. Spazm geçirilir bu sırada çene kitlenir. Salya akma oranında artma yaşanır çünkü kaslar kasıldıkça salya salgılama o kadar artar. Çene kaslarından kaynaklı ağız kontrolünün kaybedilmesi ve ağzın açılmaması sorunu yaşanır.
• Boyunda sertleşme yaşanması, zehirli olan tetanos bakterisi vücutta ilerledikçe diğer doku ve organlar üzerinde tetanos bulaşmasına neden olur.
• Yutkunma zorluğu yaşanır.
• Boyun bölgesinde ki sertleşmeden kaynaklı yutkunmada zorluk oluşmaya başlar.
• Boyun bölgesinde meydana gelen kasılmalardan kaynaklı nefes alıp vermede zorluk yaşanır.
• Ateş ve terleme gibi belirtiler de gözlemlenir.
• Yüzde spazm yaşanır. Bu da tetanos bakterisinin vücuda nüfuz etmesinden sonra kendini ilk gösteren belirtilerden birisidir. Yüz mimiklerinin kontrollerinde kayıp yaşanır.
• Mide bölgesinde ağrı veren kasılmalarda yaşanır.
• Yüksek değerlerde seyreden tansiyon ve kalp rahatsızlıkları da belirtilerdendir. Kalp kasılmalardan kaynaklı olarak en çok etkilenen organdır.
• Hasta idrarını tutamaya bilir.

Tetanos Nasıl Bulaşır?
Tetanos hastalığı 1884 yılında bulunmuştur. Tetanos hastalığı, toprağa insan ve hayvan dışkısının karıştığı yerlerde bulunur. Temiz hava teması olmayan, havasız ortamlarda üremeye oldukça meyilli bir mikrop türüdür. En faza görülen yerler toprak, gübreler, ölmüş hayvanlar üzerinde, hayvan ve insan dışkılarıdır. Mikroplar insan vücudunda bulunan açık yaralardan kolaylıkla vücuda girebilmektedir. İnsan derisinin kıymık, paslanmış çivi, arı ya da böcek ısırmaları, kurşun yaraları, yanıklarda ve deri altından enjekte edilen iğne ucu gibi şeyler ile temas ettiği durumlarda bulaşma riski yüksektir. Bu tür maddelerin insan derisine temas etmesinin yanı sıra deride ki yıpranmışlıkta bu mikrobun çoğalmasına zemin hazırlar. Dokunun morarmış ya da zedelenmiş olduğu yerlerde mikroplar yoğunlaşıp artış gösterir. Açık yaralardan giren mikroptan çok iğne, çivi gibi maddelerden tetanos bulaşma riski daha yüksektir.

Tetanos Aşısı Sonrası
Tetanos hastalığına önlem olarak çocukluk döneminde aşı tedavisi uygulanır. Tetanos mikrobunun zayıflatılmış mikroorganizmaları vücuda enjekte edilir ve bağışıklık kazanımı hedeflenir. Bazı aşıların belirli süresi bulunur. Bazen bir aşının yapılıp yapılmadığı bilinebilir. Bunun için aşı yeniden yapılır ve bağışıklığı bu hastalığa karşı uyarmış olursunuz. Tetanos hastalığında da, mikrobun bulaşma riski olduğu durumlarda aşı dozları tekrar baştan yapılır. Bu kişinin sağlığı için önlemdir. Tetanos aşısı farklı iğne uçları kullanılarak yapılmalıdır ve farklı bölgelere uygulanarak yapılır. Ciddi bir yara mevcutsa ve aşının yapılmasının üzerinden çok uzun zaman geçmişse, tetanos hastalığı olma riskine göre 500 TİG ünite kadar takviye uygulanır. Geri kalmış ülkelerde doğum şartları anne bebek sağlığı için uygun olamayabiliyor. Yeni doğan bebeklerde bu sebepten tetanos görülme riski yüksektir. Doğum sırasında kullanılan tıbbi aletler ve ya kullanılan malzemeler steril olmayabilir. Bebek bağının kesilmesinde bu durum oldukça sık rastlanıyor. Anneler yeni doğan tetanosundan bebeklerini korumak için tetanos aşısı yaptırmalıdır. Gebe kalmadan önce ya da gebe kaldıktan 2 ay içerisinde bu aşının yaptırılması gerekir. Annenin gebelik döneminde tetanos mikrobu taşıyabilen bir madde ile teması halinde de aşı tedavisi alabilir.

Tetanos Aşısı Kaç Yıl Korur?
Tetanos mikrobuna karşı aşı yaptırmak oldukça korunaklı bir yöntemdir. Aşılar bazı şiddetli hastalıklara karşı kalkan rolünü üstlenir ve kişinin sağlıklı bir yaşam sürmesinde etkilidir. Türkiye de okul çağında, bebeklik dönemlerinde ücretsiz aşı hizmetleri verilmektedir. Tetanos aşısı dış bir tehditte karşı yaşam boyunca belli aralıklarla uygulanmasında fayda olan bir aşı türüdür. 10 yılda bir bu aşının tekrarlanması gerekmektedir. Tetanos aşısı %95 oranında 10 seneye kadar koruma kapasitesine sahiptir.

Tetanos Aşısı Kaç Saat İçinde Yapılmalıdır
Kişi temas ettiği ya da yaralandığı maddenin tetanos mikrobu taşıdığını düşünüyor ise bir sağlık kuruluşuna başvurmalıdır. Hastanede aşı tedavisi uygulanan ilk işlemdir. Tetanos mikrobu vücutta 3 gün kuluçkalanma dönemi yaşar. İlk 24 saat içinde aşının yapılması oldukça önemlidir. Bazen 3 gün içinde de yaptırılabilir fakat mikrobun boyutu bilinmediği için ilk 24 saatte yapılmasında fayda vardır.

Tetanos Tedavisi
Temas ettiğiniz madde de tetanos mikrobunun bulunduğunu düşünüyor iseniz kısa süre içinde sağlık kuruluşlarına başvurmanız gerekmektedir. 10 seneye varan bir dönemdir aşı yaptırmamışsanız bir tetanos aşısı yapılması gerekmektedir. Tetanos mikrobu sonrasında erken müdahale edilmez ve hastalık yayılma gösterir ise hayati risk taşıyabilir. Temastan kısa süre sonrasında hastaneye gidilmemiş ise ve belirtiler kendini göstermeye başlandığı zaman hastaneye gidilmiş ise kasılmaların tedavisi mümkün olabilir. Fakat geç kalınmış bir tetanos hastalığı tedavi sürecini uzatabilir. Tetanos hastalığında sakin ve dingin bir ortamda istirahat gerekebilir. Genellikle bu tür hastalar ev ortamından ziyade hastane ortamında tedavi edilmektedir. Hastane de her hangi olası bir komplikasyona karşı müdahale için gözlem altında tutulur. Kasılma önleyici ilaçlar verilir. Kas gevşetici, yatıştırıcılar ve antibiyotik temelli ilaçlardır genellikle. Boyun bölgesinde ki kasılmalara bağlı olarak nefes alıp verme zorluğu çeken hastalara solunum cihazı takılarak solunum rahatlığı sağlanır. Tetanosun temas ettiği deri yarası temizlenmeli ve arındırılmalıdır. Tetanos hastalığı için aşı tedavisi de başka bir çözüm türüdür.