Beyin tümörünün beyin dışındaki organlarda oluşan kanserlerden dolayı tekrarlaması durumu beyin metastazıdır. Kan yoluyla oluşan ve oldukça hassas olunması gereken bir durum olarak bilinmektedir. Genel olarak  beyin metastazı oranlarına  bakıldığında yaklaşık olarak %30 luk bir durumla karşılaşılmaktadır. Ayrıca tümörün küçük boyutları olan lezyonlara ise sıklıkla rastlanılmaktadır. BU oran ise yaklaşık olarak %75 olmaktadır.

Beyin lezyonuna neden olan kanser çeşitlerinden en yaygın olanları  arasında ise meme deri ve akciğer kanserleri yer almaktadır. Genellikle metastazın kaynağı bilinmekle birlikte sebeplerin tam olarak bulunmadığı beyin metastazı durumları da mevcut olmaktadır. Dolayısıyla  metastazın neden kaynaklandığının saptanması oldukça önemli olmaktadır.

Beyin metastazının lenf yoluyla oluştuğu durumlarda saptanmıştır.

Beyin Metastazı Belirtileri
Beyin metastazı kendini gösteren yani belirtilerin bariz olarak saptanabildiği bir hastalıktır.Fakat, %30 luk bir oranla saptanılamayan durumlar da bulunmaktadır.  Belirtilerin ne derecede gözlemleneceği ise baş bölgesindeki basınca, beyin dokusunda gözlemlenen hasar oranına göre değişim kazanmaktadır. Ayrıca hastanın beyninde zamanla sıvı birikildiği ve bu durumda beynin eski gücünü yitirmeye başladığı da gözlemlenen belirtiler arasında yer almaktadır. Eğer intrakranial basınçta bir artma olması durumunda bulantı, kusma , baş ağrısı, uyku bozuklukları ve kişinin karakterinde geçici olarak değişimler yaşanılabilmektedir. Bu belirtiler ise oldukça yaygın olan ve saptanım için genellikle değerlendirilmeyen belirtilerdir.

Saptanılan diğer belirtiler ise epilepsi hastalarında gözlemlenen nöbetler, görme bozuklukları  ve görme yüzdesinin azalması olabilmektedir.

Beyin Metastazı Evreleri
Genel olarak beyin metastazı evreleri aşağıda maddeler halinde belirtilmiştir ve bu belirtiler kişiye göre değişebilen belirtiler olabilmektedir.

1. Öncelikle başka bir bölgede oluşan tümörün boyutlarında artma görülür ve daha sonra da kanser hücrenin bölünmesi gözlemlenmektedir.
2. İnvaze aşamasının lokal doku üzerinde gözlemlenmesi gerekmektedir.
3. Oluşan tümör hücresinin kan ya da lenf yoluyla yayılım göstermeye başlaması gerekmektedir.
4. Microvasküler adı verilen aşamanın gözlenmesi gereklidir.
5. Yayılan tümör hücresinin beyin dokusunu invaze ettiği gözlemlenir.
6. En son aşaması ise kanserin tüm beyne yayıldığı aşama olmaktadır.

Hemotejen yayılım gösteren beyin tümörleri arteryel sirkülasyon adı verilen bir yolla ilerlemektedir. Ayrıca beynin önemli bir konumu olna gri beyaz kısım bu tümörlerin oldukça yaygın olarak gözlemlendiği bir yerdir. Arteollerinin çaplarının eskisine göre daha da dar olmaya başlaması ise bu durumun başlıca nedenleri arasında yer almaktadır. Arteryel kısmında bulunan watershed bölgesinde ise oldukça yayılım gösteren bir metastazdır. Ayrıca kan dolaşımının fazla ya da az olması da oldukça büyük bir etken olarak bilinmektedir. Dolayısıyla en büyük yayılım en fazla beyinde en az ise beyin sapında gözlemlenmektedir.

Beyin Metastazı Tedavisi
Tanı Koyulması;

Beyin fonksiyonlarının tespiti için nörolojik inceleme oldukça önemli olmaktadır. Bunun için ise CT ve MRI cihazlarıyla tespit yapılmaktadır. Tümörlerin yeri ve ne derecede etkili olduğu anlaşılmaya çalışılmaktadır. Ayrıca görüntü kalitesinin artması için görüntüleme de ek olan maddeler kullanılabilmektedir.

Yukarıda verilen bu yöntemler genellikle tümör yerinin tespiti sırasında kullanılan yöntemlerdir ve metastazın anlaşılması için yapılabilecek en iyi uygulama mikroskobik araştırmalar olmaktadır. Dolayısıyla bu aşamada biyopsi şart olmaktadır.

Tedavi Süreci;
Tedavi sürecinin belirlenmesi hastanın durumuna göre değişiklik göstermektedir. Bunun için öncelikle primer kanser merkezinin saptanması gerekmektedir. Daha sonra metastazın hangi çeşit olduğu ve ne kadar tümör bulunduğu belirlenmektedir.

Aşağıda kısaca uygulanan tedavi çeşitleri verilmiştir;

Destekleyici tedavi: Bu tedavide hastanın şikayetlerinin azaltılması amaçlanmaktadır ve genel orak ağrı kesici, steroidler ve fenitoin kullanılmaktadır.

Kemoterapi: Kemoterapi beyin metastazın da yaygın olarak uygulanan bir tedavi şekli olmamakla birlikte kemoterapinin kullanıldığı hastalarda bulunmaktadır. Daha çok tümörler üzerinde etki göstermektedir.

Cerrahi tedaviler: Her çeşit beyin metastazın da olmasa da yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir ve tanının doğrulanması için uygulanabilmektedir.

Radyoterapi: İlk aşamalı olan beyin hasarlarında uygulanan  bir yöntem olarak bilinmektedir. Ayrıca metastazda oluşan şikayetleri azaltmak için de kullanılabilmektedir.