Yumurtalık kisti kadınlar arasında yaygın olarak görülen bir kist çeşididir ve her kadında göme olasılığı yüksektir. Yumurtalıklarda hormon düzen sizlerin den dolayı keselerin oluşması yumurtalıklarda kist olduğunu göstermektedir. Bu keselerin içerisinde ise iltihaba benzeyen bir sıvı bulunmaktadır.

Ergenlik çağından sonra kadınlarda  hormon dengesi değişmeye başlar ve yumurtalıklarda Progesteron, Östrojen ve Testosteron üretilmeye başlanır.  Yumurtalıkların bir görevi de yumurta üretmektir ve  bu üretim her ay da sağ ya da sol yumurtalık olmak üzere birer kere yapılmaktadır.  Yumurtalıklar yumurta üretilirken hormonlar ve vücut kendini hamilelik dönemine hazırlamaya başlar. Eğer hamilelik söz konusu olmazsa oluşan yumurtalar bir kanal aracılığıyla atılır ve bu döngü hamilelik sürecine girilmediği takdirde aynı şekilde devam etmektedir.

Adet dönemine girmeden önceki dönemde Progesteron hormonu miktarı çok fazladır. Yumurtalıkların çatlamasına neden olmaktadır. Progesteron hormonun asıl amacı ise  hamilelik süreci oluştuğu takdirde bebeğin tutunabileceği bir ortam yaratmaktır. Fallop tüpleri ise yumurtalıkların yanında bulunan yapılardır. Yumurtalıkların sağ yada sol bölümünde kist olabileceği gibi her iki bölümde de kist oluşumu görülmektedir. Yumurtalıkların sağ yada sol Lobun da oluşan kistler birbirinden farklılar gösterebilmektedir.

Menopoz  döneminde ise yumurtalıklar işlev görememeye başlarlar ve bu dönemde kist oluşumu çok nadir olarak görülen bir durumdur.

Yumurtalık kistleri genellikle harici bir müdahale gerektirmeden kendiliğinden kaybolan kistlerdir ve bu kistlerin 2 ila 3 cm olanları kist olarak kabul edilmemektedir. 4-5 cm arası olan yumurtalık kistleri ileri ki zamanlara kadar büyümeye devam ederlerse (10 cm yaklaşık olarak) cerrahi müdahale gerektirebilir.

Yumurtalık kistlerinin hamilelik sürecini etkileyip etkilememesi ise kistin büyüklüğüne ve tam olarak nerede olduğuna da bağlı olarak değişebilmektedir. Yumurtalık kistlerinin de diğer kistlerde olduğu gibi farklı çeşitleri bulunmaktadır.  Yapılan ultrason ve jinekolojik muayenelerle birlikte yumurtalık kistlerinin hangi türden , kaç cm ve nerede bulunduğunu anlamak mümkündür.

Yumurtalık Kistleri Belirtileri
Genellikle kendini karın ağrısı, karında şişkinlik , sindirim ve boşaltım sisteminde bazı problemler ve en önemli şikayet olarak adet düzensizliğiyle belli eden bir sorundur. Kimi zaman fark edilmeyen bir problem olmaktadır ve en son aşamada fark edilmektedirler. Kistlerin patlaması ile doktora giden birçok kişi olduğu fark edilmiştir. Bunun nedeni ise durumun önceden teşhis ve tedavisinin yapılmamış olmasıdır. Kist belirtileri diğer hastalıklarda olduğu gibi bazı hastalıklarla da benzer belirtiler ve şikayetler gösterebilir. Bu durumda şüphelenen kişilerin gerekli olan hekimlere başvurulması  bu konuda yapılabilecek en önemli tedbir olmaktadır. Aynı zamanda çoğu hastalanın şikayetlerine dikkat edildiği takdirde , kasıkta oluşan ağrı ve dışarı doğru olan hafif bir çıkıntı da dikkati  çekmektedir.

Yumurtalık kistleri genellikle son basamaklarda fak edilen bir durumdur ve oluşan belirtilerin test edilmesi de önemli bir durumdur.

Çok fazla dikkat edilmeyen bir durum da , cinsel ilişki esnasında oluşabilecek bir takım problemlerdir a ve bu problemlerden en çok rastlanılanı ise cinsel ilişki sırasında meydana gelen fazla olan ağrılardır.

Yumurtalık Kisti Çeşitleri
Folikül Kistleri: Genellikle iyi huylu kistler olarak değerlendirilmektedirler çünkü küçük boyutlarda olan kistlerdir. 5 cm den sonraki kistler için cerrahi müdahalenin gerekliliği kistin yumurtalıklar üzerindeki etkisine bağlı olmaktadır.

Çikolata Kistleri: Sağ yumurtalık kistlerin içerisinde yer almaktadır ve çoğunlukla kendiliğinden kaybolmayan kistler olarak değerlendirilmektedir. Çikolata kistleri yakınındaki bölgelere yapışabilen kistlerdendir.

Fibromlar: Yumurtalık kanseriyle benzerlik gösteren kist grubunda olmasından kaynaklı , cerrahi müdahaleler gerektirebilen kistlerdendir. Yapı olarak diğer kistlere göre daha belirgin ve sert bir fizyolojiye sahiptir.

Doğuştan İtibaren Bulunan Kistler: Genellikle hamilelik döneminde bebekte oluşabilecek kistlerdir ve doku kalıntılarını (saç vs.) içeren kistlerdir. Çoğunlukla cerrahi müdahale gerektirmektedirler.

Kansere Sebebiyet Verebilecek Kistler :  Genellikle kişi için tehlikeli olan kist çeşididir. Çoğunlukla cerrahi yöntemlerle temizlenen kistlerdir.

Yumurtalık Kisti Patlaması Neden ve Nasıl Olmaktadır?
Yumurtalık kistleri genellikle sonradan fark edilen kistlerdir ve bunun nedeni  benzer hastalık belirtilerinin görülmesidir. Genellikle boyutları  büyüyen kistler, belli bir süre sonra problem a yaratmaya ve daha fazla ağrı yapmaya başlamaktadır. Ağrının artmasıyla ve sancının başlamasıyla artan şikayetler sonucu doktora giden kişilerde yumurtalık kistlerinin patladığı fark edilmiştir. Bu belirtilerin yanı sıra hastalarda bayılma gibi ciddi problemlerin olabileceği de unutulmamalıdır.  İlerlemiş derecedeki yumurtalık kistlerin de iç kanama da yaşanılan bir başka durum olarak gözlemlenmiştir. Sezaryene benzeyen bir ameliyat sonucunda kistler temizlenmektedir fakat kistler daha sonra yeniden kendini gösterebilme ihtimaline de sahiptir.

Yumurtalıklarda Kist Olduğu Nasıl Anlaşılabilir?
Yukarıda belirttiğimiz belirtilere sahip olan kişilerin doktora başvurmaları sonucu , yapılan kan testleri, ultrason , jinekolojik muayenelerden sonra yapılan fiziksel değerlendirmelerin sonucunda yumurtalık kistinin olup olmadığını ve nerede olduğunu anlamak mümkündür. Ayrıca son basamakta olan bir hasta için kistin patlamış olmasıyla da anlaşılabilen bir hastalıktır.

Yapılan bir diğer test ise laporoskopidir ve bu cihaz cerrahi müdahalede kistlerin daha büyük piksellerle  ve daha net olarak görüntülenmesini sağlamaktadır. Laporoskopi cihazları endoskopi  cihazlarıyla birlikte de kullanılan cihazlardır.

Ayrıca cerrahi müdahaleler açısından en uygun olan seçenek olarak görülmektedir bunun nedeni  ise daha az bıçak izinin kalmasından kaynaklanmaktadır.

Yumurtalıklarda Kist Varken Hamile Kalınabilir mi?
Yumurtalık kistlerinin, büyüklüğü, kişinin yaşı ve bünyesi hamilelik şansını etkileyen faktörler arasında yer almaktadır. Aynı zamanda  kistin büyüklüğü de gereken müdahaleye karar vermek için  yararlanılan opsiyonların ne olabileceğine karar verirken dikkate alınan bir durumdur.Hamilelik sürecinde kistlerin de problem yaratabildiği durumlar vardır ve bu durumlar genellikle fazla büyümüş over kistlerinden kaynaklanmaktadır. Bu durumlarda uygulanan temel tedavi yöntemi ise hormon seviyelerini  değiştiren ilaçların kullanılmasıdır. Aynı zamanda kistin follop tüplerine yapışık olup olmaması da hamileliği etkileyen bir durum olabilmektedir.

Yumurtalık Kisti Nasıl Geçer?
Yumurtalık kistinde erken teşhis ve tedavi oldukça önemli olan iki maddedir. Ayrıca yumurtalık kistinin birçok çeşidinin olması da tedavi sürecini etkileyen bir kısım olmaktadır. Şikayetlerinin yumurtalık kistini gösterdiğini düşünen kişilerin uzman hekimlere danışması kişiyi doğru yola yönlendirecektir.

Yumurtalık kistlerinin 3 ila 4 cm civarı olanlarında genellikle dışarıdan müdahale olmadan kaybolmaktadır. Adet döngüsünün tamamlanmasıyla atılan yumurtayla beraberinde kistler de temizlenmektedir.

Yumurtalık kistlerinin daha büyük olduğu durumlarda ise cerrahi müdahale ve ilaç kullanımı uygulanmaktadır. Cerrahi müdahaleyle kistler temizlenmekte ; ilaçla müdahalede ise uygulanan hormon tedavisiyle birlikte daha küçük boyutlardaki kistler temizlenmektedir.

Ayrıca soğan kürü gibi bitkisel tedavi yöntemleri de uygulanan yardımcı tedaviler arasındadır. Soğan kürünün söktürücü yapısı yumurtalıklardaki kistlerin küçülmesini sağlamakta ; bazı küçük olan yumurtalık kistlerinin ise tamamen kaybolmasına neden olmaktadır.

Yumurtalık Kisti Bitkisel Tedavi Yöntemleri
Soğan kürü: Bu kürde kuru soğan kullanılmaktadır

Öncelikle soğanları soyunuz ve daha sonra soğanı yıkayınız. Yıkanmış soğanı dikey olarak dört parçaya böldükten sonra küçük bir tencerenin içine yerleştiriniz. Soğanların üzeri suyla kaplayacak şekilde suyla doldurunuz. Bu karışımı kaynamaya başladıktan  yaklaşık 5 dakika sonra ocaktan alınız. Soğuduktan sonra soğanları ayrılan suyu her gün taze olmak koşuluyla 21 gün içip 7 gün ara veriniz.

Uygulanan bu kür aynı zamanda adet düzensizliği olan kişiler için uygulanabilecek uygun bir yöntemdir.

Aslan Pençesi Kürü: 1 su bardağı kaynar suyun içine aslanpençesini koyup; kaynattıktan sonra dinlendiriniz.  Yaklaşık olarak 5 dakika olan dinlenme işleminden sonra bu kürü içiniz.

Yukarıda bahsedilen kür çeşitleri birçok doktor tarafından önerilen bitkisel çözümlerdendir. Bu uygulamalar yapılmadan önce doktora uygun olup olmadıklarının danışılması da önemli bir husustur.

Yumurtalık Kisti Tedavisi ve Oluşumu Önlemek için Başvurulabilecek Yollar
Yumurtalık kisti bazı durumlarda cerrahi müdahale olmaksızın düzelebilen ve boyutlarına göre tedavi gerektirebilen bir kist türü olmaktadır. Tedavinin sürecine karar verilirken; kistin hangi boyuta ulaştığı, nerede bulunduğu ve fallop tüpüne yapışık olarak bulunup bulunulması gibi birçok durumun göz önüne alınması önemlidir.

Küçük çaplı olan yumurtalık kistlerin de cerrahi yollara başvurulmaksızın, öncelikle ilaç tedavisi uygulanmaktadır. Progesteron dengesini değiştiren bu ilaçlar aynı zamanda adet döneminin düzenlenmesi için de kullanılmaktadır. Kistlerin büyük olması durumunda ise ultrasonla yapılan izlemler tamamlandıktan sonra cerrahi müdahalenin aşamalarına karar verilmektedir.

Cerrahi tedavinin  başvurulduğu tedaviler genellikle kötü huylu kistin bulunduğu hastalar için uygundur. Eğer kistin iyi huylu olduğu saptandıysa cerrahi müdahale gerektirmeyecektir.

Yukarıda bahsedilen tedavilere ek olarak bitkisel (yardımcı) tedavi yollarına başvurulmaktadır. Bitkisel tedavilerin etki ise azımsanamayacak ölçüde etkili tedavilerdir.

Yumurtalık Kistinin Oluşumuna Karşı Alınabilecek Önlemler
Tüm hastalıklarda da olduğu gibi yaşam tarzı, beslenme şekli ve psikoloji hastalığın oluşması üzerinde yadsınamayacak ölçüde büyük etkilere sahiptir.

Beslenmede önemli olan konular;

Meyve sebze tüketiminin yeterli olmasına dikkat etmek,

Kullanılan ilaçlardaki kimyasalların özellikle östrojen olmak üzere, hormon seviyeleri üzerindeki etkiler hakkında bilinçli olmak,

Düzenli olarak spor yapmak

Tam tahıllı buğday tüketimi yapmak

Potasyum iyonunun dengede kalmasını sağlamak için ; potasyum içerikli besinlerin tüketimine dikkat  etmek.

Yukarıda belirtilen önlemler uygulanabilecek en basit önlemlerdendir ve herkesin yapması gereken (kist olmadığı durumlar dahil) temel  uygulamalardır.

Kistler Alındıktan Sonra Tekrarlayabilir mi?
Yumurtalık kistinin sıklıkla rastlanan bir çeşidi olan folikül kisti hemen hemen  her kadında görülebilecek bir kisttir. Folikül kistleri genellikle 2-3 cm çapındadır ve regl döneminde atılabilecek bir kist türüdür. Bu yüzden geçici kistlerdir ve tekrar edebilen kistlerdir. Fakat herhangi bir zararları bulunmamaktadır.

Cerrahi müdahale yapılmış yumurtalık kistlerinde ise genellikle operasyondan sonraki en az 6 aylık bir takip süreci mevcuttur. Yeni bir kistin oluşmasının söz konusu olduğu durumlarda ilaç yada cerrahi müdahale uygulanabilmektedir.

Bu yazıyı kısaca özetlemek istersek, folikül kistleri genellikle tehlike teşkil etmeyen ve tedavisi mümkün olan bir hastalıktır. Folikül kistlerin de önemli olan iki nokta vardır erken ve doğru teşhis ve erken tedavidir.