Hepatit, karaciğerde meydana gelen ve bir çok yolla bulaşabilen bir hastalıktır. Hepatit B, organların kötü şekilde etkilenmesine, karaciğer yetmezliğine ve karaciğer kanserine neden olabilir. Zamanında tedavi edilmediği takdirde ölümcül olabilmektedir.

Hepatit B, bu hastalığı taşıyan insanlardan diğer insanlara çok kolay bir şekilde yayılır. Kan yoluyla, nefes yoluyla ve vücuttaki bazı sıvıların ortaya çıkmasıyla insandan insana bulaşabilir. Fakat hepatitin tedavisi kolaydır ve hasta bir kaç ay içinde bu hastalığı atlatır. Atlattığı takdirde de, bağışıklık sistemi hepatit B’ye karşı bağışıklık geliştirmiş olur. Bu sayede ömrünün sonuna kadar bir daha hepatit B’ye yakalanamaz.

Hepatit B, potansiyel ve görülen vaka anlamında dünyadaki en büyük sağlık sorunlarından biridir. Aşısı, 1982 yılından beri piyasada bulunan, hepatit B’nin en etkili koruma yöntemidir. Hepatit B aşısı olmak, bu hastalığa yakalanmayı yüzde 95 oranında engellemektedir.

Hepatit B İçin Risk Faktörleri
Kronik karaciğer rahatsızlığı bulunan hastalar ve 6 yaşından küçük çocuklar, hepatit B’ye yakalanma oranı olarak en yüksek risk grubundadırlar. Özellikle yeni doğan bebeklerde, hepatit B gelişimi çok sık olarak gözlenmektedir. Yeni doğan bebeklerin ilk senesinde hepatit B’ye yakalanma oranları yüzde 80-90 civarında olup, yaygın olarak karşılaşılmaktadır. 6 yaşındaki çocuklarda görülme sıklığı ise yüzde 30-50 civarındadır. Hepatit B, genellikle kendisiyle beraber başka kronik hastalıkları da vücuda taşıyabilir.

Yetişkinlerde hepatit B görülmesi ise daha nadirdir. Sağlıklı yetişkinlerde yüzde 5, diğer kronik karaciğer rahatsızlığı bulunanlarda ise yüzde 30 civarındadır.

Hepatit B Belirtileri
Hepatit B’nin belirtileri, hemen hemen diğer hastalıkların belirtileriyle aynıdır. Hepatit B geçiren bazı hastalarda herhangi bir belirtinin ortaya çıkmadığı durumlar da görülür. Fakat belli başlı hepatit B belirtileri aşağıda görüldüğü gibidir:

• Aşırı yorgunluk ve halsizlik
• Hafif dereceli ateş
• Baş ağrısı
• İştah kaybı, kusma ve bulantı
• Karaciğerin olduğu yerde sabit bir ağrı hissi
• Dışkının koyu renkte olması
• İdrarda koyuluk
• Sarılık

Bazen hepatit B’yi şiddetli bir biçimde yaşayan insanlarda bile belirti ortaya çıkmayabilir. Bu belirtiler ortaya çıksa bile kişi hepatit B hastası olduğunu anlamayabilir. Bu yüzden hepatit B dikkat gerektiren ve teşhis için doktor taraması elzem olan bir hastalıktır.

Hepatit B Teşhisi Nasıl Olur?
Hastalar genellikle kendilerinin Hepatit B hastası olduğunu anlayamazlar. Bu yüzden doktora gitmeleri için kendilerinde gözlemlemesi gereken bazı durumlar vardır. Bu durumlar genellikle net düşünememe sorunuyla ortaya çıkar. Hepatit B hastası olan kişide, düşünce problemi ve bulanık bilinç durumu ortaya çıkar. Bu durumla beraber aşırı yorgunluk ve uykulu olma hali görülür. Bunlara ek olarak sıklıkla bacaklarda, ayaklarda, ellerde, bel ya da yüz bölgelerinde şişlikler, ağızdan ve burundan kan gelmesi ve sarıya kaçan cilt durumları görülebilir.

Bu durumları yaşayan hasta, doktora başvurmakta gecikmemelidir. Doktorlar hepatit B belirtileri taşıyan hastayı genellikle en başta fiziksel olarak muayane ederler ve ardından kan testine tabii tutarlar. Bu esnada hastanın medikal geçmişi de araştırılır ve hepatit B’ye yatkın olup olmadığı tespit edilir. Bu durum tedavinin seyri açısından önem teşkil etmektedir.

Yapılan kan testleri vasıtasıyla vücuttaki bir takım proteinler ve karaciğerin ürettiği aminoasitlerin düzeyleri kontrol edilir. Bu sayede karaciğerin fonksiyon testi de yapılmış olur.

Kan testleriyle ortaya çıkarılan hepatit durumunun, tedavinin tespiti ve teşhisin daha da kesinleştirilmesi için medikal görüntüleme teknikleri kullanılır. Bu yöntemler; karın kısmının ultrasonunun çekilmesi, bilgisayarlı tomografi taraması, manyetik rezonans görüntüleme (MR) gibi yöntemlerdir.

Hepatit B Testi Nasıl Yapılır?
Hepatit B testi çok basit bir şekilde yapılır. Vücuttan kan alınması ve bunun analiz edilmesi prensibine dayanır. Vücuttan alınan kanın, anti-hepatit B (yüzey antijeni) olarak bilinen Anti-Hbs’yi içerip içermediğine bakılır. Bu Anti-Hbs, bir çeşit antikordur. Kanda bulunması ise, vücudun daha önce hepatit B ile karşılaştığını ve vücudun artık ona karşı bir bağışıklık kazandığını gösterir.

Hepatit B Nasıl Bulaşır?
Hepatit B virüsü vücut sıvılarında bulunur. Kişiler arasında da bu sıvılar yoluyla yayılır. Kan, tükürük ve cinsel sıvılar bu sıvılar arasında bulunur.

• Cinsel temas yoluyla: Hepatit B virüsü rektum, vajina veya üreter kanallarından herhangi birine temas ettiği zaman, vücuda girmiş olur.
• İğne ya da herhangi bir kişisel nesne paylaşımı: Bunlar her gün ve çok sık kullanılan kişisel eşyalar olabilir. Diş fırçası, traş bıçağı, traş fırçası veya enjektör gibi eşyalar bunların başında gelmektedir.
• Hastanede çalışmak ya da hastaneye çok sık gitmek: Bu durum, çok sık karşılan yayılma sebeplerindendir. Hastane çalışanları ya da hastane ortamında çok sık bulunan hastane personelleri bu yüzden düzenli hepatit testlerine tabii tutulmaktadırlar.

Hepatit B Taşıyıcı
Hepatit virüsü, doğal ortamında en az 7 gün boyunca hayatta kalabilmektedir. Bu virüs temas yoluyla bulaştığı için, kendisine temas eden insana (eğer bu kişi aşı yoluyla korunmuyorsa) bulaşır. Hepatit B taşıyıcısı olan insan, ortalama 75 gün boyunca hepatit B olduğunu anlayamaz. Çünkü bu süre virüsün ortalama inkübasyon evresinin süresidir. Fakat bu süre 30 ila 180 gün arasında değişmektedir. Bu yüzden, hepatit B riski olan durumlarla karşı karşıya kaldığından şüphe eden kişi vakit kaybetmeden test yaptırmalıdır.

Hepatit B Aşısı
Hepatit B’yi önlemek için en etkili yöntem, hepatit B aşısıdır. Bu aşı neredeyse yüzde 95’e varan önleme oranına sahiptir. Alındığı dozlar kişinin yaşına göre değişmekle beraber, 1 doz alım veya 4 eşit dozda alım şansı mevcuttur.

Aşı, kişiyi herhangi bir hepatit virüsüne karşı 20 sene boyunca koruyabilir. Hepatit aşısı, hepatit hastalığı bulaşma riski olan kişilere kesinlikle önerilmektedir. Bu kişiler; aktif cinsel hayatı olan kişilerin başında, hastane çalışanları ve kalabalık yerlerde çalışan kişiler gelmektedir.

Hepatit B Tedavisi
Hepatit B hastalığının tedavi yöntemleri, virüsün vücutta ne kadar aktif olduğuna göre değişmektedir. Karaciğerin durumu ve herhangi bir kronik hastalık olup olmadığı da hepatit B tedavisinde önemli bir rol oynamaktadır.

Eğer kişi hepatit aşısı olmamışsa ve hepatit B virüsüne maruz kaldığını düşünüyorsa, vakit kaybetmeden aşı olmalıdır. Virüse maruz kalındıktan ilk 7 gün sonra aşı olup, tedavi olmak önemlidir.

Ağır belirtilere sahip olan hastalarda ise genellikle Antiviral ilaçlara gerek duyulmaz. Bunun yerine hastanın evde dinlenmesi, iyi bir şekilde beslenmesi, sağlıklı sıvılar tüketmesi ve alkol-sigara-uyuşturucudan uzak durması hepatit B’nin belirtilerini oldukça hafifletecektir.

Kronik hepatit B’den müzdarip olan hastaların tedavisi ise, karaciğerlerinin durumuna bağlı olarak değişir. Karaciğerleri zarar görmüş ise antiviral tedavi uygulanmaz. Çünkü kullanılacak herhangi bir ilaç karaciğeri yoracaktır. Bunun için Antiviral tedavinin ilk şartı, hastanın karaciğerinin istenen düzeyde olmasıdır. Hasta bu şartı sağlıyor ise antiviral tedavi yöntemi kullanılır. Bu sayede kişideki hepatit B ilerlemesinin durdurulması amaçlanır.

En son tedavi yöntemi olarak -çok sık olara görülmese de- karaciğer nakli yer almaktadır. Bu durum çok nadir olarak görülse de mevcut bir tedavi yöntemidir. Eğer hepatit geçiren kişinin karaciğeri aşırı derecede zarar görmüş ve ilaç tedavisine müsaade etmeyen bir yapıda ise o zaman karaciğer nakli uygulanabilmektedir.

Hepatit B Nasıl Önlenir?
Hepatit B, yapısı itibariyle kendisini fark ettirmeden bulaşmaktadır. Bu yüzden daha önce hepatit B ile karşılaşmamış kişilerin aşı haricinde bunun nasıl önlendiğini bilmesi gerekir.

Hepatit, her hastalıkta olduğu gibi hijyen kurallarına riayet etmemekten kaynaklı olarak bulaşmaktadır. Bunların başında kişisel eşya paylaşımı gelmektedir. Çünkü hepatit B; tükürük, kan veya cinsel sıvılar yoluyla bulaşmaktadır. Hepatit B virüsü taşıyan kişinin tıraş bıçağı, diş fırçası gibi kendi kişisel eşyalarının yanlışlıkla kullanılması bile hepatit B virüsünün bulaşması için yeterlidir. Bunlara ek olarak; korunmasız cinsel ilişkiye girmek, eldivensiz kan temasında bulunmak, hijyenik olmayan yerlerde Piercing, küpe taktırmak veya dövme yaptırmak gibi riskli durumlardan kaçınmak, hepatit B’nin bulaşmasını önlemek için yapılması gereken başlıca şeylerdir.